محمد رحمانی - استادیار گروه علوم محیط زیست دانشگاه مازندران

آب های زیرزمینی مهم ترین منبع تامین آب شیرین در مناطق شمالی ایران محسوب می شوند. بخش وسیعی از این آبخوان ها در گستره جنگلی قرار دارند. بنابراین حفاظت از آبخوان ها از طریق مدیریت بهره برداری صحیح از این منابع ضروری می باشد. در سال های اخیر به دلیل رشد جمعیت و توسعه صنعتی، آلودگی آب های زیرزمینی با مواد شیمیایی مختلف افزایش یافته است. بنابراین با توجه به محدودیت منابع آبی و نیاز بیش از پیش به آب باید منابع موجود را حفاظت کرده و با یک برنامه ریزی صحیح از آنها بهره برداری نمود. عدم وجود سیستم صحیح مدیریت مواد زائد جامد و طراحی نامناسب مکان دفن زباله در مناطق مختلف استان مازندران، باعث بروز نگرانی در مورد نفوذ شیرابه محل های دفن زباله به آبهای زیرزمینی گردیده است. در این تحقیق منطقه مورد مطالعه محدوده جنگلی انجیل سی بابل می باشد و منبع آلوده کننده، شیرابه های ناشی از محل دفن زباله های شهرستان بابل است که در بالادست چاه های آب شرب واقع شده است. بنابراین ابتدا توزیع آلاینده آرسنیک As، کبالت Co، کروم Cr، مولیبدن MO سرب Pb و تیتانیوم Ti در آب زیر زمینی منطقه انجیل سی بابل با استفاده از آنالیزهای زمین آماری در نرم افزار ArcGIS 10.2 مدلسازی گشت. نتایج بدست آمده نشان داد که محل دفن زباله های شهرستان بابل پتانسیل آلودگی چاه های بهره برداری مجاورش را در شرایط فعلی و آتی دارد. بنابراین با دراختیار داشتن نقشه توزیع آلاینده های مختلف در آب های زیرزمینی منطقه، بایستی راهکارهای مدیریتی لازم جهت کاهش و کنترل آلودگی ها فراهم گردد. کاهش پمپاژ از چاه های بهره برداری موجود در آبخوان، به عنوان یک سناریوی مدیریتی تا حدودیخطر آلودگی چاه های مجاور به محل دفن زباله را کاهش می دهد

انجیل سی بابل، زمین آمار، آلودگی آب های زیرزمینی، مدلسازی، سیستم اطلاعات مکانی GIS