فرزاد حدادایرانی نژاد
علیرضا پرداختی

بدون شک عدم مدیریت صحیح و استفاده نادرست از مواد شیمیایی، باعث ایجاد حوادث و صدمات زیانبار و اغلب جبران ناپذیر، بر سلامت انسان در مراحل مختلف چرخه حیات خواهد گردید. هدف از این مطالعه شناخت خطرات ناشی از مواد شیمیای موجود در محیط کار، ارزیابی ریسک وظایف کاری و پیشنهاد اقدامات کنترلی مناسب برای حذف یا کاهش ریسک در تصفیه خانه های فاضلاب می باشد. در این راستا ابتدا مواد شیمیایی مورد استفاده در تصفیه خانه های فاضلاب شناسایی شدند، سپس ویژگی هایی که نشان دهنده خطرآفرینی این مواد هستند، استخراج شدند و با استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره ضریب مخاطره این مواد تعیین گردید، در مرحله بعد وظایف شغلی کارکنان و ضریب مواجه کارکنان با مواد شیمیایی محاسبه شد، در نهایت ضریب ریسک مواجهه با مواد شیمیایی در وظایف شغلی تعیین گردید. نتایج می دهد که هیچکدام از مواد موجود در تصفیه خانه های فاضلاب برای کارکنان ریسک خیلی بالا ندارند، اما پنج ماده سولفید هیدروژن، سیانید، کلر، تیوسیانات و آمونیاک برای کارکنان بخش بهره برداری و دو ماده آمونیاک و گاز کلر برای کارکنان بخش فنی و تعمیرات ریسک بالا دارند و هیچکدام یک از موادشیمیایی برای کارکنان بخش بازرسی ریسک بالا ندارند و در بین مواد شیمیایی گاز آمونیاک و گاز کلر برای کارکنان بیشترین ریسک را دارند. موادی که ضریب ریسک بالا و خیلی بالا دارند، بهتر است که استفاده نشوند و از جایگزین های مناسب استفاده گردد

ارزیابی ریسک، تصفیه خانه فاضلاب، ضریب ریسک، ضریب مخاطره، ضریب مواجهه