بررسی علل و پیامدهای تشکیل فروچاله و فرونشست زمین در استان یزد

هدف این پژوهش بررسی وضعیت فرونشست دشت های استان یزد، ارزیابی پیامدهای ناشی از اضافه برداشت آب و فرونشست زمین و ارائه راهکارهای مفید جهت کاهش مشکل کم آبی و جلوگیری از تشدید پدیده فرونشست زمین در این استان است. در راستای انجام این پژوهش، اطلاعات اقلیم، هیدروژئولوژی و آب استان یزد بررسی و تجزیه و تحلیل گردید. با استفاده از نقشه های کیفیت شیمیایی و هم افت سطح آب زیرزمینی دشت های استان، میزان اضافه برداشت، افت سطح ایستابی، کسری مخزن و تغییرات شوری آب زیرزمینی بررسی گردید. براساس مطالعات انجام شده، همه آبخوان های استان یزد طی سالیان گذشته، به طور متوسط حدود 5 تا 25 متر افت داشته است. برداشت آب بیش از توان سفره های آبی استان یزد، پیامدهای نامطلوبی همچون تغییر کیفیت آب زیرزمینی و پیشروی جبهه آب شور، تغییر ضرایب هیدرودینامیکی سفره ها، خشک شدن منابع آبی منطقه ، افزایش آسیب پذیری دشت ها نسبت به خشکسالی، نشست زمین، ایجاد درز و شکاف و فروچاله در سطح زمین و بناها، خسارت به تاسیسات، به خطر افتادن اکوسیستم طبیعی و خشک شدن برخی از مزارع و باغات را در پی داشته است. با استفاده از اطلاعات و آمار سال های اخیر مربوط به تغییرات کمی و کیفی آب های زیرزمینی هردشت و با فرض ادامه روند کنونی تغذیه و تخلیه سفره ها، نتایج نشان دهنده آن است که در صورت ادامه روند کنونی و عدم انجام اقدامات جدی و عملی جهت کاهش برداشت های بی رویه، استان یزد در آینده ای نه چندان دور، با تشدید پیامدهای زیست محیطی و تبعات مخرب اقتصادی و اجتماعی مواجه خواهد شد

Keywords:

استان یزد , برداشت بی رویه , افت سطح آب , فرونشست , فروچاله