احسان دانشور - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران محیط زیست دانشگاه پیام نور
الهام اسراری - دانشیار گروه فنی مهندسی ، دانشگاه پیام نوردانشگاه پیام نور شیراز

انتشارات اتمسفری از تاسیسات صنعتی یکی از منابع اصلی آلودگی محیط زیست است . یکی از صنایع ایجاد کننده ی آلودگی ذرات کارخانه سیمان است .فلزات سنگین از جمله مهمترین عناصر منتشر در طول فرآیند صنعت سیمان به شمار می آید. هدف از مطالعه حاضر تعیین میزان آلودگی فلزات سنگین در خاک های سطحی محدوده ی کارخانه سیمان شهر شیراز میباشد. بدین منظور نمونه هایی از خاک اطراف کارخانه جمع آوری شد . این نمونه ها از عمق 0 تا 10 سانتی متری تهیه و برای تعیین فلزات آلومینیوم ، نیکل ، کادمیوم و سرب تهیه شدند. در نمونه های بررسی شده میانگین غلظت عناصر آلومینیوم ، نیکل ، کادمیوم و سرب به ترتیب 6937٫135 و 88٫09 و 1٫9605 و 30 ,735 برحسب میلی گرم بر کیلوگرم بود . ترتیب فراوانی میانگین غلظت عناصر سنگین عبارتند از Al > Ni > Pb > Cd . برای بررسی روند پراکنش فلزات در این منطقه از شاخص های غنی شدگی (EF) ، زمین انباشتگی (lgeo) و بار آلودگی (PLI) استفاده شد. محاسبه شاخص غنی شدگی گویای آن است که نتایج حاصل از فاکتور غنی شدگی برای میانگین فلزات سنگین نشان می دهد که عنصر نیکل با غنی شدگی متوسط و عنصر سرب با غنی شدگی شدید و عنصر کادمیوم با غنی شدگی خیلی شدید است . شاخص زمین انباشتگی برای نمونه های خاک نیز نشان می دهد که منطقه مورد مطالعه برای آلومینیوم و نیکل در کل مسافت ها غیر آلوده است . سرب و کادمیوم نیز در محدوده ی غیر آلوده تا کمی آلوده قرار دارند. نتایج شاخص ضریب آلودگی نشان می دهد که منطقه مطالعه شده بر اساس میانگین منطقه ، عناصر مذکور در طبقه ی الودگی کم و متوسط قرار دارد.

آلودگی خاک ، شاخص زمین انباشتگی ، ضریب غنی شدگی ، فلزات سنگین ، کارخانه سیمان