حسین صبوری فرد - دپارتمان مهندسی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی، ایران
احمد انتظاری - دپارتمان مهندسی تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فنی و حرفه ای استان خراسان رضوی، ایران

گیاهان گروه بزرگ و متنوعی از ترکیبات آلی به نام مواد ثانویه را تولید می کنند. میزان این مواد درگیاهان بسیار کم بوده،بطوریکه اغلب کمتر از یک درصد وزن خشک گیاه را تشکیل می دهند. تاکنون بیش از یکصد هزار ماده ثانویه شناسایی وبررسی شده است. این مواد ثانویه بعنوان دارو، علف کش های زیستی، طعم دهنده، رنگیزه های طبیعی و سموم در علم زیستفناوری مورد استفاده قرار می گیرند. از جمله روش های مختلف در تولید مواد ثانویه، استفاده از الیسیتورها در فناوری کشتسلول، اندام و بافت گیاهی می باشد. الیسیتورها محرک های فیزیکی یا ترکیبات شیمیایی با منشاء زیستی و غیر زیستی هستندکه می توانند پاسخه ایی را در گیاه القاء کنند و باعث تولید و تجمع مواد ثانویه مشابه و یا جدید در سلول ها شوند. کیتوزان یکیاز پلی ساکاریدهای نیتروژن دار است که بطور عمده در پوست سخت پوستانی مانند خرچنگ، میگو، کوتیکول حشرات و دیوارهسلولی قارچ ها یافت می شود. کیتوزان یک پلی ساکارید گلوکوزامین مشتق شده از کیتین است و در کشاورزی برای پوششدادن بذر، برگ و میوه استفاده می شود. همچنین به عنوان کود و در کنترل آزادسازی ترکیبات شیمیایی سموم و تحریکجوانه زنی و رشد گیاه بکار میرود. در این پژوهش به بررسی نقش کیتوزان در تولید متابولیت های ثانویه برخی از گیاهاندارویی و همچنین عملکرد رشدی آنها پرداخته شده است.

کیتوزان، رشد و نمو، محرک زیستی، بیوتکنولوژی