محسن دولتی - دانشجوی مقطع دکترا زبان و ادبیات فارسی

عشق به زن از متعالی ترین احساس مشترک روح انسان هاست که به عنوان یکی از مضامین جاویدان شعری در ادبیات تمام ملل جهان و در همیشه ی روزگاران حضور داشته است . نمیتوان ادبیات و شعر را بدون حضور زن تصور کرد چرا که اگر این مضمون والا از شعر و ادبیات کنار گذاشته شد چیزی جز توصیف و تحلیل های صرف تاریخی و اجتماعی و سیاسی و عامیانه چیز دیگری از ادبیات بر جا نمی ماند . شاعری را نمیتوان پیدا کرد که در اشعار خود به نحوی به بحث زن نپرداخته باشد و در مورد عشق زن قلم سرایی نکرده باشد . هر چند کیفیت و کمیت پرداخت شاعران به زن و عشق او متفاوت بوده ولی در کل مقوله ی زن در هر زمان و تاریخ یکی از مباحث اصلی شعر شاعران بوده است . در این مقاله خصوصیات و ویژگی های بارز زن در اشعار نزار قبانی نامی ترین و پرنفوذ ترین شاعر معاصر عرب و محمد حسین بهجت تبریزی ( شهریار ) از بزرگترین شعرای معاصر ایران زمین به تصویر کشیده شده است . با بررسی تطبیقی و مقایسه ای این دو شاعر تفاوت و شباهت و کیفیت و کمیت های اشعار آن به دید افکار عمومی از سلایق مختلف گذاشته شده است . این مطالعه و مقایسه به روش تطبیقی و به شیوه اسنادی کتابخانه ای انجام شده است و شعر های این دو شاعر بزرگ ایرانی و سوری در موردعشق و زن مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته و به جایگاه و خواستگاه و علل و عوامل پیدایش آن اشاره شده است است . زبان هنریکی ازبهترین زبانهابرای بیان عشق است. هنرمندان وبالاخص شاعران نیز درطول تاریخ ازعشق بسیاردمزده وآثار شکوهمند یراآفریده اند. عشق رابه دو نوع مجازی و حقیقی میتوان تقسیم کردکه عشق مجازی یاهمان عشق زمینی بیشتر مورد توجه شاعران بوده است. اما به نظرنمیرسد بروز و ظهور این عشق در تمام آثار هنری یکسان باشد. چنانچه با بررسی تطبیقی اشعارعاشقانه های نزارقبانی وشهریار از منظره ای مختلفی چون صیغه ی اقلیم موقعیتها سیاسی و اجتماعی و فرهنگی ونوع عشق ورزی مشاهده شد ،گاهی فاصله ی بسیاری در ابراز عشق وجود دارد. برای مثال نزار قبانی عشق را با مسائل سیاسی درهم می آمیزد و رنگ و لعابی جهانی به آن میزند ، درحالی عشق از زبان شهریار به گونه ای دیگر نقل شده است .

نزار قبانی ، شهریار ، زن ، عشق ، شعر