اکرم فرهمای - دانشگاه آزاد اسلامی مشهد
اشرف زاده - استادراهنمادانشگاه آزاد اسلامی مشهد

ادبیات غنایی از زمانی که به کتابت در آمد مخصوصا دردوره سلجوقی که باعث پیشرفت روز افزون آن شد ؛با وجود شاعرانی چون انوری،منوچهری،فرخی و ابوالفرج رونی رونق بیشتری یافت.ورود اصطلاحات علمی ، نجوم و پزشکی تاثیر فراوانی در این پیشرفت داشت و شاعرانی نام آور وصاحب سبک در این دوران درخشیدند. یکی از سرگرمی های انسان در روزگاران بسیار دور نظر کردن برآسمان و تعقیب حرکت اجرام آسمانی بوده است و بعدها برایاعمال دقت بیشتر در حرکات اجرام آسمانی صورتهای فلکی ترتیب دادند.علم نجوم که درگذشته بین یونانیها و عرب کاربرد داشت به تدریج در قرن 5 توجه به آن بیشتر شد و درلابلای صفحات دیوان شاعران از اصطلاحات علمی گوناگون و از جمله اصطلاحات نجومی و احکام نجومی به چشم می خورد.به طوری که برای درک بهتر سخن این شاعران حتما باید با این علوم آشنا می بودند واین باعث اهمیت بیشتری برای کاربرد این واژه ها در ادبیات شد.حتی پزشکان نیز به این علم توجه کردند و فلاسفه و شاعران و حتی کسانی که با علوم غریبه سروکار داشتند به این امر پرداختند.گفته اند که علم احکام نجوم نیز اولین بار درنزد بابلیان قدیم و بعدها نزد یونانیان رونق داشته ودر بسط دانش نجوم قدیم بسیار موثر بوده است. دراین پژوهش روش آماری و تحقیقات کتابخانه ای استفاده شده است. ضمن بررسی اصطلاحات دانش نجوم سعی شده است به این سوالات پاسخ داده شود. 1 فراوانی اصطلاحات بابررسی در دو دیوان شعری)انوری و ابوالفرج رونی( -2 اشاره به تعریفهای اسطوره ای درباره ستارگان -3 آشنایی مختصر باپیشینه ستاره شناسی در قدیم -نتیجه پژوهش نشان داد ابوالفرج رونی اصطلاحات نجومی بیشتری نسبت به انوری در دیوانش داشته است.دربررسی مقالات تحقیقی درباره انوری نظر براین داشتند که بیشتر تصویرسازیهای او بابهره گیری از علم هیات بوده است.در هرحال هردوشاعر بسامد قابل توجهی در کاربرد اصطلاحات نجوم داشته اند.

غنایی،ابوالفرج رونی ،مدح ، سلجوقی،اسطوره