تحلیل محتوایی امثال و حکم دیوان حکیم سنایی غزنوی

امثال و حکم حاصل تجربیات، اندوخته ها و نصایح بزرگان و سخنورانی است که در طی قرون متمادی سینه به سینه جاری گشته است و صندوقچه ای سرشار ازروحیات و اندیشه ها و باورهای یک ملت میباشد. مقاله ی حاضر، با استفاده از روش توصیفی وتحلیلی دیوان سنایی را از جهت محتوا و کاربرد امثال و حکم مورد بررسی قرار داده است. دیوان سنایی با توجه به محتوای عرفانی ، فرهنگ و زندگی مادی و معنوی مردم روزگار نیز در قالب ضرب المثل در آن بازتاب یافته است. با بررسی امثال و حکم در دیوان اشعار می توان به محتوا و چگونگی موضوعات ، مضامین اخلاقی و سخنان حکیمانه شاعر که دربردارنده اندوخته های زندگی معنوی اوست، دست یافت و از این طریق آن را به دیگران انتقال داد تا به حفظ و غنای فرهنگ فارسی افزوده شود با توجه به تجزیه و تحلیل امثال و حکم اشعار سنایی ،این نتیجه حاصل شد که سنایی به هردو بعد زندگی مادی و معنوی مردم توجه کرده است و ازمیان امثال و حکم مربوط به زندگی مادی بیشترین فراوانی به امثال و حکم گیاهی و جانوری اختصاص دارد و کمترین به امثال مربوط به مشاغل . ازمیان امثال و حکم مربوط به زندگی معنوی ،امثال مربوط به رابطه و پیوند معنوی سنایی با عامه مردم بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده اند به طور کلی این پژوهش موید این نکته است که سنایی پس از بازگشت به دامن مردم و تقویت پیوند خویش با آنها از فرهنگ غنی عامه که امثال و حکم ، عصاره و فشرده زندگی عامه است در غنای اشعار خویش به خوبی بهره برده است .