نازیلا صالحی - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه الزهرا
علی ستاری - استادیار دانشگاه الزهرا گروه فلسفه تعلیم و تربیت
معصومه صمدی - دانشیار دانشگاه الزهرا گروه برنامه ریزی درسی

هدف اصلی این پژوهش مقایسه تطبیقی رویکردها به مبانی و اصول آموزش و پرورش در ایران (رویکردهوشیار،شریعتمداری و شکوهی( است. روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل اسنادی است. بر اساس یافته های این پژوهش هر سهاندیشمند اتفاق نظر دارند که مبانی آموزش و پرورش شامل مبانی فلسفی و مبانی علمی است؛ هوشیار اصول شش گانه خودرا از کرشن اشتاینر، شریعتمداری در پرداختن به رویکردهای پنج گانه اصول بیشتر متاثر از پرگماتیسم به تاسی از آراء عملگرایانهجان دیوئی و شکوهی اصول را بر اساس مراتب رشدی انسان و به تاثیر از فلسفه کانت بیان کرده است. در یک نگاه کلیاصول شش گانه هوشیار وکلیه اصول مبتنی بر مراتب رشدی انسان از دیدگاه شکوهی در تقسیم بندی اصول پنج گانه آموزشو پرورش از دیدگاه شریعتمداری گنجانده شده است. به بیان دیگر خط و مشی ها و دستور العمل های تجویز شده توسط علیشریعتمداری به طور غیر مستقیم بیانی دیگر از اصول مورد نظر غلامحسین شکوهی و محمد باقر هوشیاراست.از نقاط قوتهر سه مربی توجه و تاکید بر مبانی فلسفی و علمی به صورت توامان است.اهم نقدهای وارده به مبانی و اصول:عدماستخراج (استنباط) اصول از مبانی،عدم تعریف و توصیفی جامع از سیمای انسان، عدم ارائه الگوی جامع از رشد انسان،مغفولماندن جایگاه معرفت شناختی و انسان شناختی قلب در نگاه هر سه مربی؛ بی توجهی به حدود و قلمرو مبانی زیستی (بدنی) درنگاه هوشیار و شکوهی؛ عدم توجه به مبانی هستی شناسی توسط شکوهی، پایبندی بیش از حد به عمل و واقعیت تجربیوکارآمدی در مبانی ارزش شناسی، معرفت شناسی و روش در نگاه شریعتمداری و در مبانی ارزش شناسی از نگاه هوشیارکه بهنسبی گرایی مطلق،عدم پایبندی به اخلاق و انسانیت، ابزارگرایی، عدم توجه به آرمان هاو تقدم منافع بر ارزش های انسانی ،بیتوجهی به شناخت نظری،بی توجهی به منابع معرفت شناختی فراتر از تجربه و اندیشه بشری و... می انجامد را دربرمی گیرد.

مبانی، اصول، آموزش و پرورش، هوشیار، شریعتمداری، شکوهی