سمیه کوه جانی گوجی - کارشناسی ارشد ارتباط تصویری - مدرس دانشگاه

با ظهور کلام وحی، کتابت قرآن کریم از قرون اولیه اسلامی آغاز شد و در میان دیگر هنرهای اسلامی جایگاه ویژه ای یافت شیوه نگارش، تذهیب و صفحه آرایی قرآن ها تحولاتی را در برداشته اند. ویژگی های بصری و صفحه آرایی ، خوشنویسی ، تذهیب و تزئین در قرآن های سده 5 تا 14 ه ق سوال این تحقیق بوده و هدف سیر تحول و تکامل خوشنویسی، تذهیب و صفحه آرایی قرآن های سده 5 تا 14 ه ق است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و تجزیه و تحلیل داده ها کیفی و گردآوری مطالب با ترکیبی از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به انجام رسیده است. یافته های پژوهش نشان داد که هنر کتابت و صفحه آرایی از شکل ساده و بی پیرایه به سوی انسجام و پر نقش و نگاری پیش رفته و ترکیب بندی و تناسبات براساس نظم ، اصول و قواعد خاص بر صفحه کاغذ اجرا شده است، تزئین و تذهیب نیز در قرآن ها به عنوان عنصری زیباشناسانه محسوب شده که کاتبان و هنرمندان به آن وفادار بوده اند. لذا ساختار هندسی ، تناسب و توازن در صفحه آرایی قرآنهای مورد مطالعه اهمیت داشته وکاتب این اصول را براساس علوم، فنون و هنر رایج زمان خود رعایت ودر نتیجه ترکیب بندیهای زیبا و بی بدیلی خلق کرده است.

قرآن کریم، خوشنویسی، تذهیب، صفحه آرایی، سده 5 تا 14 ه ق.