امین سلیمانی نجف آبادی

باتوجه به نقاشی های بسیاری که ازدوره های مختلف درکتب ادبی،مذهبی،علمی برجای مانده است.می توان به تجزیه وتحلیل این آثار، نگرش و جهان بینی ویژه ی هنرمندان وصاحبان آثاردرآن زمان از ابعاد مختلف پرداخت .دراین مقاله کوشش شده است نگاره های یکی ازشاهکارهای ادبی دوره تیموری درمکتب شیرازباعنوان خاوران نامه سروده ی ابن حسام خوسفی،باتکیه برتاثیر عناصر شیعی در آفرینش نگاره ها موردبررسی قرار گیرد. دلایل و اهداف ترسیم نگاره با توجه به عناصر مذهبی وسیاسی و چگونگی حفظ استقلال هنری نگارگر از متن در بازنمایی عناصر شیعی از مسایلی است که در پژوهش مورد بررسی قرارگرفته است.موضوع کتاب مربوط به ماجراها ودلاوری های حضرت علی (ع) و تاکیدی بر حقانیت تشیع می باشد و ازین جهت دارای حساسیت زیادی بوده است. ابن حسام علی (ع)را در اشعار خود شبیه به رستم شاهنامه به تصویر می کشد.سرمایه گذاران وتولیدکنندگان خاوران نامه درتلاش بوده اند برای اعلام موضع ونشان دادن عقاید واثبات حقانیت شیعیان در مدح مرد اول تشیع تصاویری نمادین از این امام بزرگوار بیافرینند که خودبیان کننده عقاید واهداف سیاسی ومذهبی حاکمان شیراز بوده است، که در تضاد با حکومت سنی مذهب تیموری بوده است.دراین پژوهش که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، ابتدابه بررسی فضای تاریخی،سیاسی ومذهبی ایران در زمان آفرینش نگاره های این اثرپرداخته شده است ،سپس چهارنگاره از مهمترین نگاره های قابل توجه دررابطه با مذهب تشیع چگونگی به کارگیری عناصر شیعی توسط نقاش در این آثار رامورد بررسی قرار خواهد گرفت.آن چه از این پژوهش حاصل می شود،انتخاب هوشمندانه ی اشعار خاوران نامه برای نقاشی باهدف تاکید بر حقانیت علی(ع) و مذهب تشیع است.

خاوران نامه ابن حسام خوسفی.نقاشی ایرانی.حضرت علی(ع).شیعه،مذهب تشیع