آذرمیدخت فتاحی - کارشناس ارشد تاریخ هنر ایران باستان هنرآموز گرافیک ادارهکل آموزش و پرورش تهران و مدرس دانشگاه معماری و هنر پارس
شهناز فتاحی - کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی سازمانی کارشناس مسوول پژوهش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدرس دانشگاه علمی-کاربردی

فلزکاری در ایران از دوران کهن؛ هنری سنتی به شمار می رفت و پیوسته در دوره های مختلف تغییرات فراوانی داشته است .فلزکاری ساسانی؛ هنری درباری، بیانگر موقعیت اجتماعی مذهبی ایران و نشان دهنده ی وحدت دولت و دین است. به طوری که در آثار این دوره اندیشه ی مذهبی و آیینی به گونه ای دقیق مجسم شده است.پس از سقوط حکومت ساسانی وتسلط اعراب استحکام ریشه های فرهنگی و باستانی هنر ایران، در دوره ی اسلامی موجب شد، فلزکاری نیز همچون سایرهنرها در بستری از سنت های پیشین به دست هنرمندان ایرانی متحول گردد. در دوره ی اسلامی و زمان حکومت طاهریان،صفاریان، آلزیاد، آلبویه ،عزنویان و سامانیان، فلزکاری ساده و بی پیرایه با شیوه و روش کار هنرمندان ساسانی ادامه یافت تاسرانجام در دوره ی سلجوقی به تشویق شاهان وامیران محلی، فلزکاران ترغیب به ساخت اشیاء زیبایی شدند که قدرت تخیل و تسلط خود را در باز نشاندن هنر فلزکاری ساسانی نشان دهند و فلزکاری را به زیباترین و برجسته ترین هنرها در جهان اسلام تبدیل کنند. در مقاله ی حاضر با بهره گیری از روش شناسی تاریخی و توصیفی تحلیلی و شیوه ی گردآوری کتابخانه ای و مطالعات تطبیقی صورت گرفته در دوره های تاریخی یادشده؛ ویژگیهای فلزکاری دوره ی ساسانی و میزان تاثیرگذاری آن در دوره ی سلجوقی مورد بررسی قرارگرفت که با توجه به نتایج مطالعات صورت گرفته روی اشیاء به جای مانده از دوره ی ساسانی تا سلجوقی چنین به نظر میرسد در این انتقال؛ به گونه ای واضح تاثیر پذیری فلزکاری سلجوقی از تکنیک، روشهای تزیین و عناصر تزیینی فلزکاری ساسانی مشهود است اما به دلیل تحریم های شرعی اسلام، تغییراتی در جنس و ایده ی ساختو همچنین انتخاب فرم مناسب برای ساخت وتزیین اشیاء رخ داده است.

فلزکاری، ساسانی، سلجوقی، جنس، تکنیک