علیرضا قره شیخلو
محمد علی طبرسا

از مهم ترین موضوع هایی که در هنگام برنامه ریزی و طراحی شهرها براى فراهم نمودن امنیت و ایمنی هر چه بیشتر شهروندان و برای کاهش آثار مخرب بحران ها توجه ویژه ای باید مبذول نمود تبعیت از الزامات پدافند غیر عامل است. ایران به سبب جایگاه ویژه جغرافیایی و سیاست خود همواره در ادوار تاریخ درگیر بلاهای طبیعى و انسانی زیادی بوده ، پس زیان فراوانی در نیروی انسانی و مالی بدان وارد آمده. از این سو به خاطر همین بحران های متحمله دفاع و پدافند از بعد نظری و عملی بسیار مهم است. با توجه به این مسائل، کاربرد پدافند غیرعامل و توجه به اصول آن در طراحی و برنامه ریزى شهرى مى تواند تا حد زیادى به کاستن آثار مخرب این بحران ها بی انجامد. یکی از شاخه های علمى مهم که نقش عمده ای در برنامه ریزى پدافند غیر عامل دارد، استفاده از ضوابط و اصول طراحی شهری است.شهرهای جدید که در راستای توسعه و عدالت فضایی کشور و اسکان سرریز پذیری های شهرهای بزرگ ایجاد شده اند به علت عدم مطالعات همه جانبه در زمینه های مختلف اجتماعی، اقتصادی، امنیتی، دفاعی، جمعیتی، فرهنگی و غیره مشکلات عدیده ای را به وجود آورده اند. شهر جدید هشتگرد نیز به عنوان یکی از شهرهای جدید احداث شده برای پذیرش جمعیتی کلانشهرهای تهران و کرج، به دلیل عدم مطالعات کافی در زمینه مکان یابی چه در زمان حال و چه در زمان آینده مشکلات عدیده ای را به خصو ص از لحاظ زیست محیطی به وجود خواهد آورد و تقریبا تنها مزایای این شهر مکان یابی صحیح پدافندی آنست، بنابراین ارزیابی شهرهای جدید چه قبل از ساخت و چه در حال ساخت و در حالت بهرهبرداری یک ضرورت محسوب می شود و با استفاده از تکنیک های ارزیابی در مراحل ساخت، بهره برداری و با برنامه ریزی صحیح و اصولی میتوان از مشکلات و آثار مخرب شهرهای جدید کاست و از جنبه های مثبت استفاده نمود. نتایج حاصل از ارزیابی به توصیه هایی در زمینه مکان، تغییر در عملکردها، تغییر در طراحی و برنامه ریزی پروژه، محدود کردن گسترش های غیر ضروری خواهد رسید. تحقیق پیش رو بنیادی کاربردی ست و به روش تحلیلی توصیفی بررسی شده است . مکان شهر جدید هشتگرد با استفاده از شاخص های موثر در مکانیابی شهرهای جدید مورد ارزیابی قرار گرفت .

شهر جدید هشتگرد،پدافند غیر عامل ، پدافند غیر عامل کالبدی فنی ، طراحی و برنامه ریزی شهری ،شهری ایمن