محمدجواد پویامهر - کارشناس معماری، دانشکده فنی شهید بهشتی کرج

امروزه معماری بومی به عنوان ظرف و میراثی ازگذشتگان تلقی میشود میراث مردمانی که اموزش معماری ندیده بودند و به افرینش معماری می پرداختند ازراه بکاربردن عناصرمعماری ساختمانهای خاص برخی ازشیوه های زندگی مردم را به عنوان برخی ازاندیشه های رایج درفضای زندگی جمعی دراثار خود متظار می کردند که آنان را به مکان یا به زیستگاهشان تعلق می بخشید و به تولید یگانگی میان خود آنان یا به زیستگاهشان می انجامید معماری بومی شیوه ها اندیشه ها و افکار مردم منطقه خود را بازگو می کرد متاسفانه با وجود پیشرفت دانش و توان مهندسی و تکنولوژی ساخت، هیچکدام نتوانسته است در بالا بردن کیفیت فضاها و ارزش های معماری متناسب با زیستگاه انسان معاصر کمک شایانی کند؛ به گونه ای که فضاهای معماری امروز به فضاهایی تک بعدی و فاقد معنا تبدیل شده و کیفیات یکسانی پیدا کرده اند. این موضوع موجب تقلیل کیفیت فضاها گشته و باعث شده، فضاها آنچنان دلچسب و مطبوع نباشند و کیفیت فضاها از بین برود؛ در حالی که با دقت در مسکن سنتی ایرانی که بر اساس تکنولوژی بومی شکل گرفته است به این موضوع پی می بریم که می توان با استفاده از تکنولوژی بومی در تمام نقاط خانه، حال و هوا و کیفیت های متفاوتی را بسته به کاربرد آن فضا به وجود آورد .یکی از راه های دست یابی به این کیفیت های از دست رفته، رجوع به تکنیک ها و روش های ساخت است که با توجه به جزئیات، مصالح و همچنین هم نشینی آنها و ترکیب مناسب اجزا بتوان به سمت کیفیت مطلوب در خانه معاصر رسید . این کیفیات در معماری بومی ایرانی تجلی پیدا کرده است که در صورت توجه به آن می توان در طراحی مسکن امروز از آن استفاده کرد .بدین منظور در این مقاله با یک مطالعه اکتشافی نسبت به موضوع اصلی؛ بوم، به تکنولوژی و معماری بومی پرداخته و در ادامه پتانسیل های تکنولوژی های بومی مورد بررسی قرار گرفته و تاثیر آن بر فضا بررسی می گردد. در پایان، در این مقاله به این نتیجه می رسیم که تکنولوژی یکی از عناصر اصلی کیفیت دهی در طراحی مسکن ایرانی است و باید به روشهایی که در این مقاله به اجمال ذکر می شود، توجه گردد.

تکنولوژی، معماری بومی، تکنولوژی بومی، مسکن، کیفیت فضا.