حسین محسنی - استادیار دانشگاه محقق اردبیلی. ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه زبان و ادبیات عربی، (مدیر گروه)
افسون رزمی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی. دانشکده ادبیات و علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات عربی

زبان شناسی ابزار توانمندی در مطالعه روشمند زبان به شمار می­آید که معناشناسی یکی از برجسته­ترین شاخه­های آن است که محققان بسیاری برای کشف بیشتر مقاصد مختلف یک متن به بررسی این جنبه از زبان­شناسی پرداخته­اند. دی­بوگراند در مطالعات معناشناسانه و نظریه خویش، عوامل 4 گانه­ای را معرفی کرده است که تمامی ابعاد لغوی و غیرلغوی متن را در برمی­گیرد. بر اساس این نظریه تحقق متنوارگی در یک متن مستلزم حضور 7 معیار برخاسته از عوامل فوق در آن است. قرآن کریم به عنوان نمونه بی­مانند ادبی، تمام عناصر متنوارگی را در ترکیبی منحصر بکار گرفته که در این میان، واژه­گزینی دقیق توانسته است نقش محوری در توسعه دلالتی آیات برعهده بگیرد. پژوهش حاضر جستاری کتابخانه­ای-تحلیلی است که به بررسی کاربست معاییر متنوارگی در توسعه دلالتی در قرآن کریم می­پردازد. پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که حضور این معاییر هفتگانه در ادبیات قرآنی، چگونه و تا چه میزان به بیان لایه­های معنایی عمیق­تر واحدهای زبانی در آیات منجر می شوند. نتایج پژوهش نشان می­دهد در کنار دو معیار انسجام و پیوستگی، حضور پررنگ پنج معیار فرامتنی همانند پذیرفتنی بودن و موقعیت موجب تولید معنای بیشتر یا همان توسعه دلالتی آیات برای مخاطب و مترجم گشته است.  

زبان­شناسی, معناشناسی, دی­بوگراند, متنوارگی, توسعه دلالتی, قرآن کریم