حسین عباسی اسفنجانی - استادیار گروه مدیریت، دانشکده اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
رویا مرسلی - کارشناس ارشد مدیریت بازرگانی، موسسه آموزش عالی ارس، تبریز، ایران.
محمدتقی خدایی گرگری - مدرس مدعو گروه مدیریت، اقتصاد و حسابداری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

 پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین بازارگرایی و عملکرد صادراتی در شرکت­های تولیدی صادراتی انجام شده است. به­منظور دستیابی به هدف تحقیق و تبیین ضرورت توجه به مشتریان و رقبا در رسیدن به عملکرد مطلوب، ادبیات پژوهش با رویکرد اکتشافی و تطبیقی مورد مطالعه قرار گرفت. همچنین، با روش تحقیق پیمایشی، داده­های میدانی برای آزمون فرضیات با استفاده از ابزار پرسشنامه و با مراجعه به 129 نفر از مدیران، کارشناسان، خبرگان و صاحبان شرکت­های تولیدی صادراتی استان زنجان جمع­آوری شد. متغیر بازارگرایی در سه بعد مشتری­گرایی، رقیب­گرایی و هماهنگی بین­بخشی و عملکرد صادراتی در بعد مالی و غیرمالی موردسنجش و اندازه گیری قرار گرفت. نتایج تحلیل داده­ها با آزمون همبستگی پیرسون، بیانگر رابطه مستقیم و همبستگی مثبت و معنی­دار بین بازارگرایی و عملکرد صادراتی را در شرکت­های موردمطالعه است (51/0=r). محاسبه ضریب تعیین؛ یعنی توان دوم ضریب همبستگی(R2) و بررسی تاثیر بازارگرایی بر عملکرد صادراتی، نشان داد که 5/25 درصد تغییرات در عملکرد صادراتی در شرکت­های مذکور به بازارگرایی بستگی دارد. همچنین، بررسی تاثیر اندازه و عمر شرکت در رابطه بین بازارگرایی و عملکرد صادراتی در سه سطح شرکت­های کوچک، متوسط و بزرگ با طول عمر کم، متوسط و زیاد نشان داد که اندازه شرکت و عمر شرکت رابطه بین بازارگرایی و عملکرد صادراتی را به­طور مثبت تعدیل می­کند؛ به این­صورت که در شرکت­های کوچک، نقش و تاثیر بازارگرایی بر عملکرد صادراتی ضعیف است و این نتیجه با شرایط و الزامات ورود شرکت­ها به بازارهای بین­المللی تناسب و هم­خوانی کامل دارد.

عملکرد صادراتی, فرهنگ بازارگرایی, مشتری گرایی, رقیب گرایی, هماهنگی بین بخشی