حسین فقیهی - عضو هیئت علمی دانشگاه الزهراء
فروزنده عدالت کاشی - دانشجوی دکتری ادبیات عرفان دانشگاه الزهراء

اعتقاد به معاد و زندگی پس از سفر مرگ، نقش سازندهای در تهذیب نفس دارد گرچه جریان معاد، برخی را به تردیدو عده ای را به انکار واداشته است. اما همچنان از مهمترین سوالاتی است که ذهن انسان صاحب اندیشه، از جمله عارفانرا به خود مشغول داشته است. با کمی تامل در آثار عرفا می توان نشانه هایی از اعتقاد به معاد و دغدغه چگونگی زندگیجاوید در دنیای دیگر را یافت. خواجه عبدالله انصاری از عارفان برجسته ای است که از لحاظ مقام ارشاد و تعلیم، جایگاهویژه ای در میان عرفای قرن پنجم هجری دارد. از جمله آثار منتسب به او الهی نامه، آمیخته ای از نثر و نظم است.سرچشمه مناجات های انصاری، قرآن و حدیث و یا گفتار همه زاهدان قبل از اوست. مطالب الهی نامه، مناجات هاییاست که نشان می دهد خواجه نیز همچون دیگران دغدغه سفر آخرت و دنیای جاوید را داشته است. این پژوهش بهروش توصیفی-تحلیلی به این سوالات پاسخ میدهد : در الهی نامه خواجه عبدالله انصاری مناجات هایی در مورد دنیایجاوید، قیامت، دوزخ، برزخ و بهشت با چه بیانی یاد شده است که مصداق آیات قرآن یا احادیث هستند چگونه از اینمناجات هامی توان پی به تفکر مکتب وحدت وجودی خواجه عبدالله انصاری در قرنی که عرفا تفکر مکتب شهودیدارند رسید.

دنیای جاودان، خواجه عبدالله انصاری، الهی نامه، مناجات، وحدت وجود