سیدهادی میرعلمی - دانشجوی کارشناسی ارشد عرفان تطبیقی دانشگاه شهید بهشتی

عشق انسانی که در آموزه های صوفیه غالبا با تعبیر عشق مجازی ظاهر می شود یکی از مسائلپیچیده و دشوار در عرفان اسلامی است. اهمیت سنایی در این عرصه از آنجاست که او اولین کسیکه تعبیر عشق حقیقی و مجازی را وارد شعر عاشقانه - صوفیانه فارسی کرده است(پورجوادی 1370 : 8) سناکی در دو دوره ی تقریبا مشخص از زندگی خود با دو گونه عشق دست بهگریبان بوده است. دردوره ی اول غالبا معشوق زمینی وگاهی چهره ای مردانه داشته. سناکیده سال به گفته ی خودش در این عشق پایداری می کند سنایی در دوره ی دوم کم کم شعر را واردمدار عارفانه ساخته و تحول عشق از مجازی به عشق حقیقی در غزل هایش محسوس می گردد.آموزه های سنایی بالطبع این پرسش را پیش می کشد که این عشق مجازی چیست و این عشقمجازی چگونه می تواند مقدمه ای برای رسیدن به عشق حقیقی شود. در این پژوهش به منظوریافتن پاسخ نخست جایگاه عشق انسانی در منظومه عرفانی سنایی مورد کاوش قرار می دهیمسپس رابطه این عشق را با عشق حقیقی مورد بررسی قرار می دهیم.

عشق، عشق مجازی، عشق حقیقی، سنایی