کیومرث کلانتری - استاد گروه حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
صالح غفاری چراتی - فارغ التحصیل دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
امین رادمان - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

در حقوق کیفری یکی از شاخص­های مسئولیت افراد معیار سنی است. بدین توضیح که عدالت کیفری مصونیت کیفری را برای اطفال در سن مشخصی تعیین نموده است. در مورد سن مسئولیت کیفری اطفال در حقوق کیفری اختلاف نظرهای گوناگونی مشاهده می­شود. در بیشتر قوانین کشورهای جهان، مسئولیت کیفری با توجه به سن دارای نوسان است و به صورت تدریجی تعیین می­گردد. درحالی که قانون گذار ایران شاخص مسئولیت کیفری را مبتنی بر معیار دیگری که همان سن بلوغ جنسی است قرار داده است. با این اوصاف کاستی­ها و خلاهایی در مواد قانونی مشاهده می­شود که قانون مجازات اسلامی مصوب (1392) را در ارتباط با مسئولیت کیفری اطفال با پرسش­هایی مواجهه ساخته است؛ ازجمله اینکه آیا ملازمه­ای منطقی بین سن بلوغ جنسی با سن مسئولیت کیفری وجود دارد چرا قانون گذار در صورت ارتکاب جرم مستوجب حد یا قصاص، اطفال را واجد مسئولیت کیفری نسبی می­داند، حال آنکه برابر ماده (146) قانون مجازات اسلامی، افراد نابالغ دارای مسئولیت نیستند نوشتار حاضر، ضمن پاسخگویی به این سوالات با نقد و بررسی ضابطه بلوغ جنسی برای مسئولیت کیفری اطفال و تبیین نواقص و مشکلات آن، راهکارهایی در ارتباط با حذف یا کاهش مسئولیت کیفری اطفال ارائه می­دهد که اسناد بین المللی مرتبط نیز بررسی می­شوند.

طفل, مسئولیت کیفری, اسناد بین الملی, فقه امامیه