محمد علی تاجیک قنبری - گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
صغری طاهرپورکلائی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
ولی الله بابایی زاد - گروه گیاهپزشکی، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
شیده موجرلو - گروه باغبانی و گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود

باقلا (Vicia faba) یکی ازمهم ترین لگوم های دانه ای در گیاهان زراعی می باشد. بیماری لکه برگی آلترناریایی یکی از بیماری های باقلا در استان گلستان و مازندران و عامل خسارت و کاهش عملکرد در این گیاه می باشد. در تحقیق حاضر از مزارع باقلا آلوده به بیماری در استان های گلستان و مازندران نمونه برداری انجام شد. جدایه بدست آمده براساس خصوصیات ریخت شناسی و مولکولی Alternaria alternata شناسایی شد. به منظور ارزیابی مقاومت نسبی نه رقم باقلا نسبت به این بیماری در شرایط گلخانه، سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری (AUDPC) اندازه گیری شد. همچنین تغییرات برخی از آنزیم های مرتبط با مقاومت در رقم حساس و مقاوم در زمان های مختلف پس از آلودگی بررسی شد. نتایج نشان داد اختلاف معنی داری در سطح 5 درصد در نرخ حساسیت به بیماری در ارقام مختلف در مقابل A. alternata وجود دارد. رقم اوتونو با بیشترین مقدار AUDPC حساس ترین و ارقام زرشکی و زینامورا با کمترین مقدار، مقاوم ترین ارقام بودند. همچنین نتایج داده های فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان نشان دهنده اختلاف معنی دار در سطح یک درصد در فعالیت هر سه آنزیم پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز پس از وقوع بیماری می باشد. افزایش در مقادیر آنزیم ها در تعامل ناسازگار (رقم مقاوم زرشکی) در مقایسه با تعامل سازگار (رقم حساس اوتونو) بیشتر بود که نقش این آنزیم ها در فعال سازی واکنش های دفاعی گیاه باقلا در تعامل با بیمارگر و بروز مقاومت را نشان می دهد. به طور کلی نتایج نشان داد که رقم زرشکی با مقدار کم AUDPC و بیان بالای آنزیم های آنتی اکسیدانی از پتانسیل بالایی برای اصلاح ژنتیک در مقاومت به بیماری لکه برگی آلترناریایی برخوردار می باشد.

کاتالاز, آسکوربات پراکسیداز, سطح زیر منحنی پیشرفت بیماری, لکه برگی آلترناریایی