سمیرا مصری - دانشجوی دکتری گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهرکرد
شجاع قربانی دشتکی - استاد گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
حسین شیرانی - استادگروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه رفسنجان
ابوالقاسم کامکار روحانی - دانشیار دانشکده مهندسی معدن، ژئوفیزیک و نفت ، دانشگاه صنعتی شاهرود

هدایت هیدرولیکی اشباع خاک یکی از مهمترین خصوصیات هیدرولیکی خاک است که بر حرکت آب در خاک موثر می­باشد. هدف از این پژوهش برآورد مهم­ترین پارامترها در پیش­بینی و مدل­سازی هدایت هیدرولیکی اشباع به وسیله خصوصیات زودیافت خاک، و با استفاده از درخت تصمیم­گیری و تخمین­گر خطا Cross Validation و Re substitution بود.دراین پژوهش، 72 نمونه خاک از شش بافت مختلف از روستای مرغملک و شهرستان شهرکرد گردآوری شد. خصوصیات زودیافت خاک در چهار سناریو (سناریو اول:pH ، EC، درصد شن و رس، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه خشک و مرطوب، جرم مخصوص ظاهری و رطوبت اشباع، سناریو دوم: کربنات کلسیم، ماده آلی، درصد شن و رس، جرم مخصوص ظاهری، درصد سنگریزه، مقاومت الکتریکی، ثابت دی­الکتریک، مقاومت نفوذ به ریشه، سناریو سوم:pH ،EC، میانگین هندسی قطر ذرات، انحراف معیار هندسی قطر ذرات، ماده آلی، کربنات کلسیم، میانگین وزنی قطر خاکدانه خشک و مرطوب، جرم مخصوص ظاهری و رطوبت اشباع و سناریو چهارم: کربنات کلسیم، ماده آلی، میانگین هندسی قطر ذرات، انحراف معیار هندسی قطر ذرات، جرم مخصوص ظاهری، درصد سنگریزه، مقاومت الکتریکی، ثابت دی­الکتریک، مقاومت نفوذ به ریشه) به نرم­افزار معرفی شدند. هدایت هیدرولیکی اشباع نمونه­ها با استفاده از تک رینگ اندازه­گیری شد. نتایج حاصل نشان داد که رطوبت و پس از آن ویژگی­های ساختمانی مانند انحراف معیار هندسی قطر ذرات در سناریوی اول، ماده آلی، جرم مخصوص ظاهری در سناریوی دوم، جرم مخصوص ظاهری و پایداری خاکدانه در سناریوی سوم و ماده آلی و جرم مخصوص ظاهری در سناریوی چهارم مهم­ترین پارامترهای اثر­گذار بر هدایت هیدرولیکی اشباع می­باشند. همبستگی میان داده­های پیش­بینی­شده با درخت تصمیمگیری و داده­های اندازه­گیری شده در سناریوی دوم و چهارم 83/0 و 82/0 و در سناریو اول و سوم 79/0 به­دست آمد. با توجه به میزان خطا و %RMSE هر چهار سناریو در مدل­سازی موفق بوده­اند. اما %RMSE در سناریو دوم وچهارم کمتر و ضریب همبستگی بیشتر از دو سناریوی دیگر بوده است. مقدار RMSE نیز در چهار سناریو به ترتیب 79/0، 83/0، 79/0 و 82/0 بود.

پایداری خاکدانه, رطوبت اشباع, نفوذ آب به خاک, درخت تصمیم گیری, تخمین گر خطا