محسن صمیمی نسری - دانشجوی ارشد ، مهندسی مواد و متالورژی، دانشگاه صنعتی سجاد ، مشهد
سعید کهربایی - استادیار ، مهندسی مواد و متالورژی ، دانشگاه صنعتی سجاد ، مشهد

تغییرات موجود در ترکیب شیمیایی و تغییر در دمای تف جوشی در قطعات متالورژی پودر یکی از مهم ترین عوامل اثر گذار بر ریزساختار و در نتیجه خواص مکانیکی آنها می باشد ، لذا کنترل ترکیب شیمیایی در این قطعات به ویژه اطلاع از درصد وزنی سه عنصر اصلی کربن، مس و فسفر و دمای تف جوشی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. این اهمیت به این دلیل است که در صورت کوچک ترین تغییر در مقادیر این عناصر و دمای تف جوشی، ریزساختار قطعه شامل درصد حجمی و مورفولوژی فازها و همچنین میزان تخلخل قطعات و به دنبال آن سختی ، استحکام و چقرمگی قطعه تغییر خواهد نمود، بنابراین، بهره گیری از روشی که بتواند امکان مشخصه یابی ترکیب و ریزساختار را به طور غیرمخرب و به صورت 100 % برای تمامی قطعات در خطوط تولید انبوه فراهم نماید ، در فرایندهای بازرسی و کنترل کیفیت این قطعات بسیار مفید خواهد بود . در این پژوهش ولتاژ القا شده، امپدانس نرماله و اختلاف فاز به عنوان خروجی های بسیار مهم از روش غیر مخرب جریان گردابی در شناسایی تغییرات ترکیب شیمیایی در قطعات متالورژی پودر مورد استفاده قرار گرفته است در این بررسی ده عدد نمونه با درصد های وزنی متفاوت فسفر (بین 0تا 0/45 با فاصله 0/05) و میزان فسفر 0/6 % کربن و 1/5% مس، که ثابت است و بقیه ترکیب آهن می باشد پرس و سپس در دمای 1120 ̊C به مدت 30 دقیقه در اتمسفر احیایی تف جوشی شدند. سپس تمامی نمونه ها تحت آزمون جریان گردابی قرار گرفته و ارتباط بین مشخصه های مکانیکی با مشخصه های مغناطیسی حاصل از روش غیرمخرب جریان گردابی بررسی شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که روش غیرمخرب پیشنهادی قابلیت تعیین خواص مکانیکی شامل استحکام کششی، استحکام تسلیم و انعطاف پذیری قطعات که با ترکیب شیمیایی مختلف را داشته و از آن می توان در بازرسی قطعات در خطوط تولید انبوه صنعتی بهره برد.

بازرسی غیر مخرب جریان گردابی ، ترکیب شیمیایی ، متالورژی پودر