مدیریت غیرت از منظر آموزه های قرآنی و روایی

غیرت در لغت به معنای حمیت ، رشک ، حسد ، ناموسپرستی و تنفر طبیعی انسان از مشارکت دیگران در چیزی که محبوب او است گفته میشود. در اصطلاح نیز، غیرت عبارت است از منع کردن دیگران از شرکت نا بهجا در حقی که شرع، عرف یا قانون برای فرد معرفی کرده و حمایت کردن از آن حق در برابر رفتار ناپسند و نا به هنجار دیگران واجب است. این صفت از شجاعت، بزرگ منشی و قوت نفس انسان سرچشمه میگیرد و یکی از ملکه های نفسانی انسان و در حد عالی آن لازمه انسانیت است و مطابق برخی روایات مرد بی غیرت از زمره مردان خارج است. غیرت داشتن تنها در ناموسپرستی و صیانت از زن و همسر خلاصه نمیشود. غیرت یک مفهوم عام است و در ابعاد و شاخه های گوناگون، دارای کارکرد و دستاورد است. وجود غیرت در جامعه انسانی تا آنجا ضروری و حیاتی است که شارع مقدس اسلام در تشریع احکام نیز به آن عنایت داشته و در روایات اسلامی اهمیت بسیار زیادی به آن دادهشده است و از آن بهعنوان یک فضیلت بزرگ یادشده است. از طرف دیگر بی غیرتی در هر نوعی، آثار فردی و اجتماعی نامطلوب زیادی بر پیکره جامعه وارد میکند. برخی از آنها عبارتاند از: پوچ نمودن و تهی کردن انسانها از ارزشهای انسانی، خارج شدن جامعه از حد اعتدال و سلامت، فراهم شدن زمینه برای هجوم بیگانگان و استثمارگران، افزایش فساد در اجتماع، از بین رفتن حیا و عفت بین زنان و مردان، از بین رفتن اصالت خانوادگی، تزلزل نظام خانواده، ترک امربهمعروف و نهی از منکر، سوء تربیت فرزندان، مخدوش ساختن فرهنگ دینی و بسیاری موارد دیگر. ازاین رو، در آموزه های اسلامی برای تقویت روحیه غیرت ورزی دستوراتی به مسلمانان دادهشده است. برخی از آنها عبارت اند از: تقویت روحیه جهاد، گسترش امربه معروف و نهی از منکر، مواظبت از نگاه حرام، چه به جنس مخالف و چه به همجنس، پنهان کردن و آشکار نساختن زینت ها و آرایش خویش، توجه در حرف زدن و گفتگوی زن و مرد نامحرم باهم دیگر، برجسته کردن روحیه مردانگی، بیدار نمودن وجدان اخلاقی، وطندوستی و مشارکت در دفاع از میهن و هممیهنان و برخی عوامل دیگر. در آموزه های دینی غیرت به سه نوع: غیرت دینی ، غیرت ناموسی و غیرت ملی تقسیمشده است. هر یک از آنها مخصوصا0غیرت ناموسی نیز به دودسته غیرت ممدوح و مذموم قابل تقسیم است.