زهرا قضاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، گرایش مسکن، دانشگاه علم و صنعت، ایران
میترا غفوریان - گروه معماری، استادیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت، ایران

از دهه 40 شمسی به بعد که رشد شهرنشینی در ایران شتاب گرفت، خانه سازی های انبوه و به دنبال آن نماسازی هایی صرفا جهت جانمایی بازشوها و نمایش مصالح، منجر به بروز آشفتگی در منظر شهری گردید و محله های مسکونی مشوش و عاری از حس مکان برای ساکنان ایجاد نمود. باتوجه به اینکه حس مکان مجموعه ای از ادراکات ذهنی و احساسات فرد نسبت به محیط است و بی توجهی به طراحی محیط شهری موجب نابسامانی در سیمای شهر و عدم برقراری ارتباط شهروندان با محیط می گردد، ضرورت دارد طراحی های منظر شهر و به ویژه منظر مسکونی با هدف ایجاد حس مکان صورت گیرد. پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی راهبردی و در نهایت ارائه راهکار به منظور تعریف حس مکان در منظر مجموعه های مسکونی صورت گرفته است. روش تحقیق پژوهش حاضر روش ترکیبی تحلیلی_توصیفی با مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و همچنین روش فراتحلیل می باشد. مدل نهایی نشان می دهد عوامل عینی با اثرگذاری از طریق مولفه های طبیعی و انسان ساخت؛ و عوامل ذهنی با اثرگذاری از طریق مولفه های انسانی؛ بر شکل گیری حس مکان در شهر و مجموعه های مسکونی موثر هستند.

حس مکان؛ مسکونی؛ منظر شهری