علیرضا شهرکی - دانشیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان
فاطمه صوفی ابادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

ایجاد امکانات جدید شهری، نیازمند مطالعه ی دقیق درزمینه ی نحوه استقرار صحیح این امکانات در مناطق مختلف یک شهر است. این مسئله زمانی اهمیت مییابد که فاکتورهای مهمی مانند نجات جان انسانها مدنظر قرار داده میشوند. انتخاب بهینه ی مراکز آتش نشانی مسئله ای اساسی تلقی میشود. این امر با توجه به شرایط شهر زابل، نمود بیشتری دارد. هدف این مقاله مکانیابی و توزیع بهینه مراکز آتش نشانی در شهر زابل است. با استفاده از تجزیه وتحلیل های GIS وضع موجود ایستگاه های آتش نشانی شهر زابل مورد بررسی قرار گرفت. به کمک مدل AHP و همپوشانی شاخصها در محیط نرم افزار GIS، مکانهای مناسب برای ایستگاه های آتش نشانی شهر زابل مشخص گردید. روش تحقیق این مقاله توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش تحلیل شبکه در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، توزیع فضایی، مکان مناسب برای شهر زابل مشخص گردید. اعمال شاخص نزدیکترین همسایگی بر روی لایه ایستگاه های آتش نشانی موجود شهر زابل با روش فاصله گذاری اقلیدسی نشان میدهد.، نرخ نزدیکترین همسایگی 6999.7.3 و مقدار انحراف استاندارد .999..99 و مقدار آن بزرگتر از9992 است درنتیجه پراکنش این ایستگاه ها نسبت به همدیگر دارای حالت پراکنده است. همچنین بخشهایی از شهر با داشتن کاربری حساس مانند کاربری تجاری، صنعتی، مسکونی خارج از محدوده عملیاتی 6 ایستگاه آتش نشانی موجود بوده که دلیل بر کمبود ایستگاه آتشنشانی است. پیشنهاد میشود یک ایستگاه دیگر در محدوده شهر مکانیابی شود.

GIS1، AHP2، شهر زابل، مکانیابی، ایستگاه آتشنشانی.