مصطفی سامی - گروه مدیریت، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران
حسین قویدل - گروه مدیریت، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران
سیامک کاظم زاده - گروه مدیریت، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران

تحقیق حاضر به بررسی تاثیر رهبری معنوی بر هویت سازمانی و جو سازمانی اداره کل گمرک بازرگان می پردازد. برای این منظور مدل فرای و همکاران (2005) در رابطه با رهبری معنوی و مدل چنی (1982) در رابطه با هویت سازمانی و مدل هاپین و کرافت (2000) در رابطه با جو سازمانی تعریف عملیانی و در این راستا سه فرضیه اصلی و هفده فرضیه فرعی تنظیم گردیده است. جامعه آماری تحقیق کارشناسان اداره کل گمرک بازرگان میباشد که تعداد آنها 250 نفر می باشد. برای محاسبه حجم نمونه آماری از فرمول کوکران استفاده شده که حجم نمونه آماری 152 نفر و به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات سه پرسشنامه استاندارد؛ رهبری معنوی فرای و همکاران (2005)، پرسشنامه هویت سازمانی چنی (1982) و پرسشنامه جو سازمانی هاپین و کرافت (2000) می باشد که پس از سنجش روایی و پایایی، در اختیار نمونه آماری قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده های آماری از روشهای آماری توصیفی و استنباطی و در سطح استنباطی برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون کلموگروف-اسمیرنف، آزمون همبستگی و رگرسیون خطی و رگرسیون چندگانه از نرم افزار spss استفاده گردیده است. نتایج حاصل بیانگر آن است رهبری معنوی و ابعاد (امید و ایمان، نوع دوستی، بازخورد عملکرد، عضویت، تعهد سازمانی و معناداری) بر هویت سازمانی کارکنان اداره گمرک بازرگان تاثیر دارد، اما بین بعد چشم انداز رهبری معنوی و هویت سازمانی کارکنان رابطه معنی داری یافت نشد. همچنین رهبری معنوی و ابعاد (امید و ایمان، نوع دوستی، معناداری، بازخورد عملکرد و تعهد سازمانی) بر جو سازمانی اداره گمرک بازرگان تاثیر دارد، اما بین ابعاد چشم انداز و عضویت رهبری معنوی و جو سازمانی رابطه معنی داری وجود ندارد؛ از سوی دیگر، هویت سازمانی کارکنان و ابعاد وفاداری و شباهت بر جو سازمانی گمرک بازرگان تاثیر دارد؛ اما بین بعد عضویت هویت سازمانی و جو سازمانی گمرک بازرگان رابطه معنی داری وجود ندارد.

رهبری معنوی، هویت سازمانی، جو سازمانی، اداره کل گمرک بازرگان.