عبدالرضا جوان جعفری بجنوردی - استادیار دانشگاه فردوسی مشهد
فرهاد شاهیده - کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی

برای شناخت دقیق و همه جانبه جرم، تمامی عوامل موثر بر ارتکاب آن را باید بررسی کرد. به عبارت دیگر، در کنار بررسی بزهکار، به بزه دیده و وضعیت پیش جنایی نیز باید پرداخته شود؛ زیرا جرم و علت های وقوع آن مانند حلقه های متصل به یکدیگرند که بزه دیده یکی از آنهاست. مطالعه نقش بزه دیده، به عنوان یکی از کنشگران اصلی ارتکاب عمل مجرمانه، می تواند موجب درک بهتر و تحلیل قوی تر فرایند ارتکاب جرم شود. در جستار حاضر سعی می شود تا قانون مجازات اسلامی، به لحاظ یافته های بزه دیده شناسی علمی (نخستین)، در توجه به رفتار و گفتار تحریک آمیز بزه دیده، نقش آن در تعیین کیفر بزهکار و امکان تخفیف مجازات وی، با نگاهی به نحوه برخورد دادگاه ها با این موضوع بررسی شود.  

شتاب دهندگی بزه دیده, رفتار و گفتار تحریک آمیز بزه دیده, وضعیت پیش جنایی, تخفیف مجازات بزهکار