ندا مرادی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدچمران اهواز، اهواز، ایران.

فراهمی عناصر غذایی کم­مصرف در خاک و جذب آن­ها توسط گیاهان به ویژگی­های خاک (مانند مواد آلی، کربنات کلسیم و pH) و برهمکنش­های بین ریشه­های گیاه و ریزجانداران خاک بستگی دارد. زیست­فراهمی عناصر کم­مصرف آهن (Fe)، منگنز (Mn)، مس (Cu) و روی (Zn) در خاک­های آهکی مناطق خشک و نیمه خشک به­دلیل کمبود مواد آلی، pH بالا و رسوب توسط کربنات­ها، اندک می­باشد. یکی از محدودیت­های عمده تغذیه گیاهان در خاک­های آهکی، زیست­فراهمی اندک عناصر غذایی کم­مصرف می­باشد. نتایج مطالعات نشان داده که در شرایط کمبود عناصر غذایی، اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم مانند اسید سیتریک، اسید اگزالیک و اسید مالیک توسط ریشه گیاهان آزاد شده و سبب افزایش حلالیت عناصر کم­مصرف می­شوند. اسیدهای آلی ترشح شده در ریزوسفر گیاهان، در افزایش تحرک و زیست­فراهمی عناصر غذایی کم­مصرف در خاک و به­دنبال آن افزایش جذب آن­ها توسط گیاهان موثر شناخته شده­اند. افزون بر این، اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم در سمیت زدایی فلزات سنگین و بهبود فعالیت میکروبی خاک موثر هستند. بنابراین مطالعه حاضر به بررسی تاثیر اسیدهای آلی با وزن مولکولی کم در افزایش زیست­فراهمی عناصر کم­مصرف شامل آهن، منگنز، مس و روی می­پردازد.

ترشحات ریشه, حلالیت, خاک آهکی, عناصر کم مصرف, ریزوسفر