مراد میرزایی - دانشجوی دکتری، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران
رایحه میرخانی - کارشناس ارشد پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران.
ابراهیم مقیسه - استادیار پژوهشکده کشاورزی هسته ای، پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای
محمد حسن روزیطلب - عضو هیات علمی بازنشسته سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

تخمین­های کمی و قابل اعتماد از فرآیندهای تخریب خاک برای بهینه کردن و همین­طور موثر بودن عملیات مدیریت اراضی و پایداری سامانه­های کشاورزی امری ضروری است. در سال­های اخیر ایزوتوپ­های پلوتونیوم-240+239 (Pu240+239) به عنوان ردیاب جدید در تحقیقات فرسایش خاک و رسوب پیشنهاد شده است. ایزوتوپ­های Pu240+239 مزایایی از جمله نیمه عمر بالا، قابل دسترس بودن در محیط، دقت مناسب روش­های اندازه­گیری و یکنواخت بودن مقدار آن­ها در نقاط مرجع را نسبت به دیگر ایزوتوپ­های موجود دارا می­باشد. برای تبدیل مقدار ایزوتوپ­های پلوتونیوم-240+239 (Pu240+239)  به میزان جابجایی خاک، مدل­های تبدیلی مناسب مورد نیاز می­باشد. تاکنون تحقیقات اندکی در مورد کاربرد ایزوتوپ­های پلوتونیوم در فرسایش خاک صورت گرفته است و از این رو تنها تعداد محدودی مدل برای محاسبه فرسایش خاک با استفاده از پلوتونیوم پیشنهاد شده است که هر کدام از این مدل­ها با محدودیت­هایی همراه هستند. این مقاله با هدف بررسی مزایا و محدودیت­های مدل­های موجود جهت تبدیل فعالیت ایزوتوپ­های پلوتونیوم-240+239 (Pu240+239)  به میزان جابجایی خاک و تعیین مدل مناسب در این زمینه تهیه گردید. با توجه به مزایایی از قبیل مستقل بودن از نوع کاربری اراضی، تعیین دقیق شکل پروفیل خاک اندازه­گیری شده، شبیه­سازی رفتار دقیق رادیونوکلوئید­های ریزشی تحت شرایط مختلف و قابل دسترس و قابل ویرایش بودن کد مدل MODERN در مقایسه با سایر مدل­های موجود، این مدل به عنوان مدل مناسب جهت تخمین میزان فرسایش و رسوبگذاری با استفاده از این نوع از رادیونوکلوئیدها توصیه می­گردد.

تخریب اراضی, رادیوایزوتوپ ها, فرسایش خاک