تشریح و بررسی شاخص بهره وری آب کشاورزی مبتنی بر تبخیرتعرق (مطالعه موردی حوزه آبخیز کرخه)

Publish Year: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 343

This Paper With 12 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_LMJ-7-2_007

تاریخ نمایه سازی: 25 شهریور 1399

Abstract:

  اصطلاح کارایی مصرف آب (WUE) (به واحد کیلوگرم محصول تولید شده به متر مکعب آب تعرق شده) برای اولین بار توسط د- ویت (1958) ارائه گردید. بعد از آن واژه وسیع­تر بهره­وری آب (WP) توسط مولدن (1997) مطرح شد. هدف از ارائه این مفهوم جدید آن بود که بتوان توسط آن نتایج آزمایش­های مزرعه­ای مرتبط با آب و تمهیدات مدیریت آبیاری و همچنین فرصت­ها برای صرفه­جویی در مصرف آب و بهبود بهره­وری آب، به همراه پشتیبانی فرایند­های تصمییم­سازی برای تخصیص آب، را مشخص و ارائه نمود. دراین تحقیق تعریف و تشریح کاملی از بحث بهره­وری آب و چالش­های استفاده از این شاخص در بحث صرفه جویی واقعی آب به منظور حل بحران آب کشور به عمل آمده است. برای حل بحران آب کشور ارزیابی­های صرفا مبتنی بر شاخص بهره­وری آب که در مخرج کسر آن آب کاربردی و یا به اصطلاح آب برداشت شده از منبع (Withdrawal) قرار گرفته باشد (WPAW) تا حدی گمراه کننده بوده و مبین صرفه جویی واقعی و یا استفاده موثر از آب به خصوص در ارزیابی­ سیستم­های آبیاری معروف به سیستم­های آبیاری صرفه­جو (نظیر آبیاری­های تحت فشار) نمی­باشد. لذا پیشنهاد می­نماید که برای رفع این نقیصه بهره وری آب مبتنی بر تبخیر تعرق (WPET) ملاک عمل قرار گیرد. به دنبال تبیین تئوری بهره وری آب، تحقیق برای محاسبه WPETمتدولوژی محاسباتی ساده و مبتنی بر داده­های موجود و کم هزینه نیاز آبی و عملکرد محصولات کشاورزی در کشور (یعنی به ترتیب داده­ها و اطلاعات موجود در سند ملی آب و آمار عملکرد موجود در آمار نامه­های کشاورزی) را ارائه می­نماید. به عنوان مثال موردی از این روش و با استفاده از داده­های موجود، WPETمحصولات عمده حوزه آبخیز کرخه یعنی گندم، جو، یونجه، سیب زمینی، ذرت علوفه­ای، شبدر، ذرت دانه ای، چغندرقند، پیاز، گوجه فرنگی، خیار و هندوانه، به ترتیب برابر32/1 ،49/1 ،22/1 ،74/5 ،93/7 ،73/1 ،37/1 ،17/6 ،61/6 ،24/8 ،07/5 ،94/6، و سپس مقدار آن برای کل حوزه آبخیز برابر 05/2 کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه گردید. به منظور یافتن ارتباط ریاضی لازم بین WPETو WPAW ، با استفاده از آمار و ارقام بهره وری آب، اندازه­گیری شده به روش های معمول مزرعه (یعنیWPAW) برای محصولات مذکور در حوزه آبخیز کرخه و حتی کشور و ارائه شده در منابع علمی مختلف، رابطه رگرسیونی با برازش مناسبی (R2=0.96) یافت شد و با استفاده از این رابطه مقدار WPAWحوزه آبخیز کرخه برابر 20/1 کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه گردید که با مقادیر ذکر شده در منابع علمی مختلف همخوانی مناسبی دارد. این تحقیق پیشنهاد می­نماید که این روش محاسباتی ساده که برای مقاصد کاربردی ضمن هزینه کم آن به دلیل استفاده از بانک داده­های موجود در کشور، از دقت مناسبی نیز برای مقاصد کاربردی برخوردار است، در کنار سایر روش­های اندازه­گیری مستقیم مزرعه­ای بهره وری آب (که صرفا مقادیر WPAWرا ارائه می­نمایند) به عنوان روشی برای محاسبه WPET و به دنبال آن WPAW (با روشی بسیار کم هزینه­تر) به کار برده شود.

Authors

نادر حیدری

دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی؛ سازمان تحقیقات، آموزش، و ترویج کشاورزی؛ کرج؛ ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • حیدری، ن. 1390.تعیین و ارزیابی شاخص کارایی مصرف آب محصولات ...
  • حیدری ن. 1395. تعیین و ارزیابی شاخص کارائی مصرف آب ...
  • حیدری، ن.، اسلامی، ا.، قدمی، ع.، کانونی، ا.، اسدی، م.ا.، ...
  • عباسی، ف.، عباسی، ن.، و توکلی، ع.ر. 1396. بهره وری ...
  • عباسی، ف.، ناصری، ا.، سهراب، ف.، باغانی، ج.، عباسی، ن.، ...
  • افزایش بهره وری آب در کشاورزی آبی [مقاله کنفرانسی]
  • کریمی، م. و جلینی، م. 1396. بررسی شاخص­های بهره­وری آب ...
  • بررسی بهره وری آب سه محصول زراعی جو، گندم و یونجه در استان خوزستان به تفکیک شهرستان [مقاله کنفرانسی]
  • Bessembinder, J.J.E., Leffelaar, P.A, Dhindwal, A.S., Ponsioen, T.C.2005. Which crop ...
  • Cheraghi, S.A M., Heydari, N. Qadir, M. and Oweis, T. ...
  • De Wit, C.T. 1958. Transpiration and Crop Yields. Modeling Nr. ...
  • Faramarzi, M., Yang H., Schulin R., Abbaspour K. 2010. Modeling ...
  • Moayeri, M., Dehghanisanij, H., Farhad Nato, A., Siadat, H., Abbasi, ...
  • Molden D. 1997. Accounting for water use and productivity. In: ...
  • Murray-Rust, H, Droogers, P., Heydari, N. 2004. Water for the ...
  • Perry, C.2007. Efficient irrigation; inefficient communication; flawed recommendations. Irrigation and ...
  • Perry, C. 2011. Accounting for water use: Terminology and implications ...
  • Perry, C., Steduto, P., Karajeh, F. 2017. Does improved irrigation ...
  • Seckler, D, Molden, D, Barker, R.1999. Water scarcity in the ...
  • Singh, R.2005. Water productivity analysis from field to regional scale: ...
  • Turral, H., Cook, S., Gichuki, F. 2006. Water productivity assessment: ...
  • Willardson, L.S., Allen, R.G., Frederiksen, H. 1994. Eliminating irrigation efficiencies. ...
  • نمایش کامل مراجع