طاهره رئیسی - موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر
علی اسدی کنگرشاهی - عضو هیات علمی مرکز تحقیقات مازندران
مرتضی گل محمدی - موسسه تحقیقات علوم باغبانی، پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رامسر؛

به دلیل اینکه پایه ها سیستم ریشه یک درخت را تشکیل می دهند، بنابراین بر جذب آب و عناصر غذایی و انتقال آنها به قسمت های مختلف گیاه اثرگذار می باشند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اثر سه پایه متداول در شمال کشور (شامل: نارنج، سیتروملو و سیترنج) بر مقدار جذب و توزیع عناصر غذائی بین بخش های مختلف گیاه و نیز بر شاخص تجمع و انتقال عناصر غذائی اجرا شد. بدین منظور، پایه­های یک ساله از سیتروملو، نارنج و سیترنج در گلدان های پلاستیکی تحت شرایط گلخانه در خاکی لومی کشت شدند. پس از شش ماه، پایه ها برداشت و مقدار وزن خشک و نیز غلظت فسفر، پتاسیم، کلسیم، آهن، منگنز، روی و مس در ریشه، ساقه و برگ اندازه گیری شد. در ادامه، شاخص تجمع و انتقال عناصر غذائی با استفاده از روش تجزیه عامل به منظور تمایز پایه های مختلف از لحاظ جذب عناصر غذائی محاسبه شد. نتایج نشان داد که سیترنج در جذب فسفر و آهن، سیتروملو در جذب پتاسیم و مس، نارنج در جذب کلسیم، منگنز، نسبت به دیگر پایه های بررسی شده برتری داشتند. علاوه­ بر این، رتبه پایه­ها از نظر شاخص تجمع عناصر غذائی به صورت نارنج> سیتروملو~سیترنج و نیز رتبه پایه ها از نظر شاخص انتقال نسبی عناصر غذائی به صورت سیتروملو> سیترنج> نارنج بود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پایه های مرکبات رفتار تغذیه­ای متفاوتی داشته و توانائی این پایه ها برای جذب و انتقال عناصر غذائی متفاوت است.

سیترنج, سیتروملو, نارنج, عناصر غذائی پرنیاز و کم نیاز