حمیدرضا رحمانی - استادیار پژوهشی بخش تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

استفاده از پسابهای صنعتی به جبران کمبود آب کشور کمک کرده اما از اثرات سوء تخلیه بی رویه فاضلابها و خسارت آنها به منابع آب و محیط زیست نمی­توان چشم پوشی کرد. برای بهره گیری مجدد از پسابها نیاز است که به کیفیت آن آگاهی داشته و برای کاربرد آن در بخشهای گوناگون مسائل زیست محیطی حاصله از جمله آلودگی آبهای زیرزمینی در نظر گرفته شود. در این راستا هدف از انجام این تحقیق بررسی کیفیت پساب صنعتی ذوب آهن طی سال 1386 و در فصول مختلف و اثرات آن بر آب زیرزمینی تحت تاثیر پساب صنعتی است. برای انجام پژوهش چاههای آبواقع شده در پایین­دست استخرهای تبخیری پساب ذوب آهن انتخاب شدند. نمونه گیری از پساب صنعتی و آب چاههای انتخابی به صورت فصلی صورت گرفت و در نمونه­ها پارامترهای pH ,EC، کاتیونها، آنیونها، نیترات، سختی کل، کل مواد معلق، کل املاح محلول و غلظت عناصر سنگین سرب، کادمیم، مس، آهن کرم، منگنز، کبالت و روی اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد پساب صنعتی مورد مطالعه جهت تخلیه به آب سطحی یا چاه جاذب ار نظر ویژگی هایEC,N-NO3,BOD,COD,Cl,SO42-و برای استفاده در آبیاری از نظر ویژگی های EC, SO4 2, Cl,,N-NO3, TDSو غلظت عنصر کبالت (مقادیر اندازه­گیری شده تا 14/0 میلی گرم در لیتر در مقایسه با حد مجاز 05/0 میلی گرم در لیتر) در مقایسه با استاندارد خروجی فاضلابها (سازمان محیط زیست،1373) فراتر از حد مجاز بوده و محدود کننده بودند. در بررسی اثر پساب صنعتی بر آب زیرزمینی مشخص شد، آب زیر زمینی در اطراف واحدصنعتی ذوب آهن دارای محدودیتهای EC,TDS,N- NO3,HCO3-,SAR,Cl-,SO42-و غلظت عنصر سنگین Co بود. مقادیر اندازه گیری شده برای عنصر کبالت برابر 14/0 تا 20/0 میلی گرم در لیتر در مقایسه با حد مجاز 05/0 میلی گرم در لیتر بوده است.

پساب صنعتی ذوب آهن, حد مجازعناصر سنگین, حدود توصیه ای