محمد حسین بناکار - مربی پژوهش مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.
سید علی محمد چراغی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.
مهدی کریمی زارچی - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
محمدحسن رحیمیان - استادیار مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران.

با توجه به کمبود منابع آب متعارف و افزایش شوری منابع آب و خاک، استفاده از گیاهان شورپسند برای تولید علوفه و امنیت غذایی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. به منظور مقایسه عملکرد علوفه برخی گونه ‎های شورپسند در روش های مختلف آبیاری (قطره ای، بابلر، جویچه ای)، پژوهشی در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان صدوق استان یزد طی سه سال متوالی انجام شد. این آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک تصادفی در سه تکرار انجام شد، بطوریکه سیستم های مختلف آبیاری در پلات های اصلی و گونه های گیاهی شورپسند (Atriplex halimus، A. lentiformis، A. canesence، A. nummulariaو Kochia indica) در پلات های فرعی قرار گرفتند. آبیاری با آب شور dS.m-114 انجام گردید و پس از اینکه گیاهان به رشد کافی رسیدند، هر سه تا چهار ماه یک بار برداشت شده، عملکرد و اجزاء عملکرد علوفه و نیز کارآیی مصرف آب در روش های مختلف آبیاری اندازه گیری شد. صرف نظر از روش آبیاری، گونه A. canesenceو سپس A.halimusبه ترتیب با تولید 48/7 و 28/3 تن در هکتار علوفه خشک، بیشترین میزان علوفه را در بین گونه های مورد مطالعه تولید کردند که اختلاف آنها با یکدیگر و با سایر گونه ها در سطح پنج درصد معنی دار بود. در روش آبیاری جویچه ای، بیشترین و کمترین مقدار کارآیی مصرف آب به ترتیب متعلق به گونه های A. canesenceو K. indicaبود. در روش های آبیاری بابلر و قطره ای نیز گونه A. canesenceبیشترین مقدار کارآیی مصرف آب را داشت. بر اساس نتایج، بالاترین مقدار کارآیی مصرف آب (kg/m326/2) از گونه A. canesenceدر آبیاری به روش بابلر و پایین ترین مقدار (kg/m3 07/0) از گونه K. indicaدر آبیاری به روش قطره ای به دست آمد. بنابراین، با در نظر گرفتن صرفه اقتصادی و سهولت بهره برداری از سامانه آبیاری، بر اساس نتایج این تحقیق، گونه A. canesenceبا عملکرد علوفه خشک 73/7 تن در هکتار با آبیاری به روش جویچه ای و 81/8 تن در هکتار با آبیاری به روش بابلر به عنوان گونه برتر برای تولید علوفه در شرایط شور توصیه می شود. تکرار آزمایش با تعیین آب مورد نیاز هر گیاه بر اساس تبخیر و تعرق یا تغییرات رطوبت خاک به نتیجه گیری کمک خواهد کرد.

آبیاری جویچه ای, بابلر, قطره ای, شوری, عملکرد, کارآیی مصرف آب