اثر آبیاری قطره ای سطحی و زیرسطحی با آب شور و غیرشور بر تغییرات جریان شیره آوندی، هدایت روزنه ای و دمای برگ درختان پسته

به­منظور مطالعه اثرات تغییر سامانه­های آبیاری قطره­ای سطحی به زیرسطحی بر پاسخ گیاهی، یک باغ پسته 10 هکتاری از شهرستان شهریار انتخاب و تیمارهای آبیاری شامل قطره­ای سطحی با آب شور (DI)، قطره­ای زیر سطحی با آب شور (SDI) و قطره­ای سطحی با آب غیرشور(A) در آن پیاده شد و پاسخ­های گیاهی اندازه­گیری شد. نتایج بررسی توزیع شوری نشان داد که بیشترین تجمع املاح در دوایر هم مرکز به دور از قطره چکان رخ داده است که در DI عمق 30 تا 50 و فاصله عرضی 70 تا 100 سانتی­متری از درخت، و در SDI لایه سطحی 0 تا 20 و فاصله عرضی 60 تا 80 سانتی­متری از درخت نقاط تجمع املاح بوده است. تمام پاسخ­های گیاهی در تیمار آب غیرشور به طور معنی­داری شرایط مساعدتری را نشان دادند. بر خلاف تیمار A، دمای تاج گیاه و اختلاف آن با دمای اتمسفر بین دو سامانه آبیاری DI و SDIتغییرات معنی­داری را نشان نداد. اما در شاخص تنش آب گیاه (CWSI) با نرمال­سازی دمای تاج گیاهی نسبت به اثرات محیطی، اختلاف بین دو سامانه آبیاری معنی­دار گردید و مقدار آن در SDIکمتر از DI به­دست آمد. هدایت روزنه­ای نیز در SDI به­طور معنی­داری بیش­تر از DI اندازه­گیری شد. بر اساس جریان شیره آوندی، با وجودی که تیمار A به طور معنی­داری بیشترین جریان را داشت، در طول 24 ساعت اختلاف معنی­داری بین دو سامانه آبیاری DIو SDIمشاهده نگردید، اما با میانگین­گیری این شاخص برای طول روز و به­خصوص ساعات اوج تنش اختلاف معنی­دار شد. با توجه به حجم یکسان آب آبیاری در دو تیمار DIو SDI، نتیجه­گیری می­شود که سامانه SDIبا توزیع مناسب شوری، شرایط بهتری را برای جذب آب توسط گیاه فراهم نموده و باعث کاهش تنش رطوبتی به­خصوص در ساعات اوج تعرق می­گردد. هرچند استفاده از سامانه آبیاری قطره­ای زیرسطحی نیازمند مطالعات طولانی مدت می­باشد، اما با توجه به پاسخ­های گیاهی مشاهده شده و همچنین از نقطه نظر توزیع شوری در خاک، استفاده از این سامانه آبیاری برای درختان پسته قابل توصیه است.

Keywords:

آب شور , پاسخ گیاهی , توزیع شوری , تنش رطوبتی و شوری , شاخص تنش آب گیاه