عبدالله بیک خورمیزی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه
سیاوش حسینی سرقین - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه
محمدرضا سرافراز اردکانی - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه یزد
سید محمد مشتاقیون - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه یزد

به­منظور بررسی اثر متقابل تنش شوری القا شده با کلرید سدیم و کود آلی ورمی­کمپوست بر رشد رویشی و میزان برخی از عناصر غذایی در رازیانه(Foeniculum vulgare Mill)، آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه یزد انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل سطوح شوری شاهد (غیر­شور)، 40، 80 و120 میلی­مولار NaCl، سطوح ورمی­کمپوست صفر و پنج درصد حجمی- حجمی (دو نسبت حجمی از مخلوط ورمی­کمپوست و خاک شامل 100:0 و 95:5) و جمعیت­های رازیانه ارومیه، شیراز، بوشهر و مشهد بودند. نمونه­برداری از گیاهان پنج هفته پس از کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش معنی­دار طول و وزن­خشک بخش هوایی، سطح برگ، وزن­خشک ریشه، میزان پتاسیم، کلسیم، روی و مولیبدن بخش­هوایی و پتاسیم و کلسیم ریشه رازیانه شد. در هر دو شرایط بدون تنش و تنش شوری، تمام این صفات با کاربرد ورمی­کمپوست به گونه معنی­داری افزایش نشان دادند. هم­چنین تنش شوری باعث افزایش معنی­دار میزان سدیم بخش­هوایی و ریشه شد که این دو صفت نیز در حضور ورمی­کمپوست به شدت کاهش یافت. مطابق نتایج، در بین جمعیت­های مورد مطالعه، حساس­ترین جمعیت در مقابل تنش شوری، رازیانه مشهد بود. هم­چنین جمعیت شیراز برای کشت در شرایط بدون تنش، تنش شوری و استفاده از ورمی­کمپوست توصیه می­گردد. به نظر می­رسد استفاده از ورمی­کمپوست می­تواند تاثیر نامطلوب تنش شوری را بر رشد رازیانه کاهش دهد.

تنش شوری, رشد رویشی, کود آلی, وزن خشک گیاه