محمد نوروزیان - دانشجوی دکترا گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران
سید مهدی حسینی - استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران.
احمد اکبری - استاد گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم زیست محیطی و کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، ایران.

درشرایط فعلی که کشور بامحدودیت منابعآب مواجهاست،تدوینراهکارهای اصلاحیبا قابلیتعملیاتی، اهمیت حیاتیوبنیادیدارد. در مطالعه حاضر با استفاده از شاخص های مزیت نسبی (یعنی شاخص هزینه منابع داخلی(DRC)، شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی(SCB)  و شاخص سود خالص اجتماعی(NSP)) رتبه­بندی محصولات زراعی و انطباق تولیدات با محدودیت منابع آب و الگوی کشت فعلی با الگوهای مزیت نسبی در شهرستان کاشمر مورد بررسی قرار­گرفت و سپس، با تغییر میزان هزینه مصرف نهاده آب در سطوح 15%، 35% و 60% به تحلیل حساسیت این نهاده پرداخته شد. داده های زراعی و بازرگانی مورد نیاز به ترتیب از بانک هزینه تولید وزارت جهاد کشاورزی و آمار موجود در گمرگ در سال زراعی 96-1395 جمع آوری گردید. پس از تعیین مقادیر بهینه شاخص­ها نتایج نشان داد که زعفران، انگور و انار در دو نرخ ارز بازار آزاد و تعادلی دارای مزیت نسبی هستند. گندم و جو آبی در نرخ ارز بازار آزاد فاقد مزیت نسبی بوده اما در نرخ ارز تعادلی دارای مزیت نسبی می باشند. همچنین، نتیجه تحلیل حساسیت نهاده آب نشان داد که مزیت نسبی و رتبه بندی محصولات در سه سناریو (15%، 35% و 60%) متغیر است. نهایتا، به منظور تناسب مزیت نسبی محصولات با شرایط منطقه، اجرای طرح های تحقیقی و ترویجی و افزایش حمایت از آن ها پیشنهاد شد.    

تحلیل حساسیت, الگوی کشت, شاخص هزینه منابع داخلی, شاخص نسبت هزینه به منفعت اجتماعی, شاخص سود خالص اجتماعی