معرفی چیا (Salvia hispanica L.) به عنوان گیاه ارزشمند زراعی و دارویی

چیا با نام علمی Salvia hispanicaگیاهی یکساله و از خانواده نعناعیان می باشد. این گیاه بومی جنوب مکزیک و شمال گواتمالا است. به لحاظ تجاری از دانه گیاه چیا، آرد، موسیلاژ و روغن تهیه می شود که در صنایع غذایی و داروسازی استفاده فراوان دارد. گیاه چیا با دارا بودن گلبرگ های ارغوانی، نیلی و سفید بعنوان یک گیاه زینتی در فضای سبز و بدلیل تولید زیست توده بالا بعنوان علوفه دام نیز کاربرد دارد. روغن چیا شامل اسیدهای چرب امگا 3 (54-67 درصد) و امگا 6 (12-21 درصد) که در گروه چربی های مفید قرار می گیرند و درصد آن بر اساس نوع منطقه، شرایط آب و هوایی و نحوه استخراج حدود 30 تا 33 درصد می باشد. کشور مکزیک بزرگترین تولید کننده چیا در جهان است، که عمده صادرات بذر آن به ژاپن، آمریکا و اروپا می باشد. چیا با سطح زیر کشت تقریبی 370،000 هکتار در مناطق مختلف جهان از قبیل کشورهای بولیوی، پاراگوئه، آرژانتین، مکزیک، استرالیا، آمریکای مرکزی، پرو، اکوادور، کلمبیا، ایالت متحده امریکا، شیلی، جنوب ایتالیا، برزیل، غنا و هند کشت می شود. از آنجا که اطلاعات اندکی در رابطه با معرفی و کشت و کار این گیاه در ایران موجود بوده و اغلب بذور وارداتی می باشند، لذا این بررسی با مرور پیشینه گیاه، گیاهشناسی، مراحل فنولوژیک، نیازهای اکولوژیکی مورد نیاز جهت کاشت، ارزش غذایی، ترکیبات شیمیایی و خواص درمانی انجام شده است.

Keywords:

چیا , گیاه دارویی , طب سنتی , موسیلاژ