سیامک دوست علی - کارشناسی ارشد فلسفه و کلام - دانشگاه فردوسی مشهد

بحث ازمشکک بودن عصمت از جمله مباحث پراهمیتی میباشد که بر اساس مبانی و اصول فلسفه اسلامی قابل تبیین بوده و میتواند بسیاری از شبهات مطرح شده درباره عصمت را که متکلمان به خوبی از عهده آن بر نیامده اند، حل کند. جستار حاضر در پی بررسی ماهیت عصمت بر پایه نظریه تشکیک وجود فیلسوفان است که عهده دار ارائه محتوایی متفاوت از مسئله عصمت میباشد و از روش تحلیلی-توصیفی بهره میبرد. از اینرو در گام نخست عناصر و مولفه های اصلی و ایجادی عصمت بیان گردیده و سپس از تناظر هر یک از آنها با اصل تشکیک وجوداین، نتیجه حاصل شده است که عصمت حقیقتی مشکک و ذومراتب میباشد و هر انسانی به میزان ظرفیت وجودی خویش از مراتب و درجات عصمت بهره مند است. به سخنی دیگر، عصمت حقیقتی مقول به تشکیک می باشد و تفاوت عصمت میان معصوم و سایر انسانها به شدت و ضعف است نه اینکه این ملکه نفسانی تنها در معصوم وجود داشته باشد و دیگران از چنین کمال و صفتی به طور کلی بی بهره باشند.

عصمت، ماهیت عصمت، عمومیت عصمت، تشکیک در وجود