بهرام عابدی - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
مهدی آران - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل
علی تهرانی فر - استاد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد
مهدی پارسا - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد

در این مطالعه، به منظور بررسی اثر سدیم نیتروپروساید بر کاهش صدمات ناشی از تنش خشکی بر برخی شاخص های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی سه رقم انگور بیدانه سفید، یاقوتی و عسکری، آزمایشی در سال 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. تیمارهای آبیاری در چهار سطح شامل آبیاری کامل (100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی متوسط (60 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی شدید (30 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار آبیاری مجدد پس از تیمار تنش شدید و محلول­پاشی سدیم­نیتروپروساید در سه سطح شامل غلظت­های صفر، 5/0 و یک میلی­مولار بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش ارتفاع، قطر ساقه، میزان کلروفیل، محتوای نسبی آب برگ و پایداری غشاء شد و در مقابل میزان قندهای محلول کل، کاروتنوئید، پرولین، فعالیت آنزیم های گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز تحت شرایط خشکی افزایش یافتند. رقم یاقوتی در بیشتر صفات مورد بررسی در شرایط تنش خشکی وضعیت بهتری داشت و به نظر می­رسد که این رقم نسبت به دو رقم دیگر به خشکی مقاوم تر باشد. کاربرد سدیم نیتروپروساید اثرات مضر حاصل از تنش خشکی را در ارقام انگور کاهش داده و سبب افزایش ارتفاع، قطر ساقه، محتوای نسبی آب برگ، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی، پایداری غشاء، میزان قندهای محلول کل، کاروتنوئید، پرولین، فعالیت آنزیم های گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و کاتالاز شد. در مجموع می­توان اظهار نمود که مصرف سدیم نیتروپروساید (خصوصا در غلظت 5/0 میلی­مولار) می تواند باعث کاهش اثرات سوء تنش و بهبود رشد در ارقام انگور شود.

آنزیم های آنتی اکسیدانی, پرولین, رنگیزه های فتوسنتزی, محلول پاشی