مطالعه عناصر بصری و فرمی در آثار نگارگری ارمنیان جلفای نو

در فرهنگ ارمنی، نسخه های خطی، ارزش والایی دارند و کتاب آرایی و نگارگری از هنرهای برجسته ارمنیان به شمار می رود.مکتب مینیاتور جلفای نو اصفهان از سالهای 1605 - 1607 میلادی شکل گرفت. کتابت خانه ها در کلیساها احداث شدند واستادان هنرمند به آفرینش آثار باارزش مینیاتور پرداختند. هنرمند نگارگر با شناخت عناصر بصری، با خلاقیت و هوشمندی از اینعناصر در خلق اثر هنری خود استفاده کرده است. بهاینترتیب پیام حسی و عاطفی خودرابه مخاطب اثرش منتقل کرده است.عناصر بصری شامل، نقطه، خط، بافت، ریتم، حرکت، رنگ، سایه روشن، جهت، مقیاس و بعد هستند. هدف این پژوهش مطالعهعناصر بصری در این مینیاتورهاست. سئوال پژوهش این است که: عناصر بصری حاکم بر نگارگری ارمنیان چیست برای این منظورسه نگاره از کتاب مقدس چهار انجیل که در موزه خاچاطور گساراتسی نگهداری می شود انتخاب شده است. پژوهش از نوع بنیادی وروش پژوهش توصیفی تحلیلی است. روش جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای و اینترنتی است. عدم تسلط پژوهشگران - به زبان ارمنی،کم توجهی پژوهشگران ارمنی به موضوعات تخصصی هنری و فقدان منابع فارسی و انگلیسی باعث ناشناخته ماندن هنر نگارگریارمنی شده است و همین امر، ضرورت اینگونه پژوهش هارا ایجاب می کند. نتیجه به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است کهدر نگارگری ارمنیان از عنصر بصری خط بهره گرفته شده است و در جائی که بر ایستادگی دلالت دارد و معماری بناها از خطوطعمودی و در جائی که نگارگر خواسته سکون را به تصویر بکشد از خط افقی و از خطوط اریب برای نشان دادن حرکت استفادهکرده است. همچنین از تکرار نقوش در حاشیه های کادر، یا داخل نگاره ریتم ایجادشده است؛ بنابراین علاوه بر عناصر بصری دیگر،خط، ریتم و حرکت از عناصر بصری حاکم برنگارگری ارمنیان جلفای نو می باشند.

Keywords:

هنر نگارگری ارمنی , مکتب مینیاتور جلفای اصفهان , موزه خاچاطور گساراتسی , عناصر بصری