معصومه شاکری نژاد - دانشجوی دکترای رشته شهرسازی گرایش مدیریت وبرنامه ریزی شهری و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد زنجان

هدف: رشد سریع شهرها در چند دهه اخیر و تمرکز جمعیت در آنها به شکل گیری مسائل و مشکلات متعددی دامن زده کهبه افت کیفیت زیست و سکونت در شهرها منجر شده است. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل چالش های سلامت شهری درحوزه فرهنگ شهروندی و ارائه راه حل های مناسب و موثر برای کاهش این چالش ها در راستای ارتقای سلامت و رفاهشهروندان بوده است.مقدمه: شهرنشینی از ضروریات زندگی امروزه است و دارار بودن فرهنگ شهرنشینی، بر کیفیت زندگی شهروندان، تاثیرانکارناپذیر داشته و فرهنگ مطلوب شهروندی و رعایت اخلاق شهروندی، در کاهش چالش های زندگی شهری و افزایشکیفیت زیست شهروندان تاثیر بسیار دارد. شهروندی در تمام ابعادش شامل نظامی از ارزش ها و رفتارهایی است که سلوک وشیوه مدنی خاصی را می طلبد که احساس تعلق و تعهد نسبت به جامعه، مهمترین خصیصه آن می باشد.روش کار: این مقاله، به بررسی عوامل مهم موثر در حوزه فرهنگ شهروندی و چالش های فرهنگ شهروندی در ایرانپرداخته است. مهمترین مفاهیم کلیدی حوزه فرهنگ شهروندی شامل مسئولیت پذیری شهری، قانون مند بودن شهروندان، هنجارپذیری الگوهای شهرنشینی و تمایل شهروندان به برقراری یک ارتباط سالم اجتماعی در حوزه فرهنگی و انسانی است کهپرداختن به آنها منجر به شکل گیری هویت فرهنگ شهروندی از سوی مدیریت شهری خواهد شد و به ارتقای سطح رفاه وسلامت، کمک خواهد نمود.نتیجه گیری: شهرنشینی عبارت است از هنر زیستن انسان ها در کنار هم، از این رو شهر، محل تبلور هوشمندانه ومتفکرانه این هنر می باشد. شهر سالم از دو جهت تحقق می یابد: نخست، برنامه ریزی کالبدی و شهری و دوم، سلامت جامعه واصلاح و تعدیل رفتارهای مناسب و معقول شهروندان. به نظر می رسد که این مهم، با آموزش و نهادینه ساختن اخلاق و فرهنگ شهروندی و ایجاد زمینه های بروز آن امکانپذیر است. برای مقابله با چالش های فرهنگی زیستن در شهرها، باید مدیریت صحیح در حوزه فرهنگ شهروندی صورت پذیرد.

شهرنشینی، فرهنگ شهروندی، اخلاق شهروندی، سلامت شهری، مسئولیت پذیری