بررسی عوامل کنترل کننده کیفیت آب در چشمه گرو بهبهان به کمک روشهای هیدروژئولوژی، هیدروشیمیایی و ایزوتوپی
نسخه کامل Research منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
Abstract:
گزارش موجود بعنوان گزارش نهایی طرح تحقیقاتی "بررسی عوامل کنترل کننده کیفیت آب در چشمه گرو بهبهان به کمک روشهای هیدروژئولوژی، هیدروشیمیایی و ایزوتوپی" می باشد. منطقه مورد مطالعه شامل چشمه گراب و تاقدیس خاییز در 15 کیلومتری شمال غربی بهبهان واقع شده است. برای دستیابی به اهداف طرح از مجموعه مطالعات زمین شناسی، هیدروژئولوژی، هیدروشیمی و ایزوتوپی استفاده شده است. مطالعات زمین شناسی و هیدروژئولوژیکی نشان داد که منبع احتمالی تغذیه چشمه گراب عمدتا بخش شمالی و غربی تاقدیس خاییز می باشد. مطالعات بیلان و هیدروژئولوژی نشان می دهد که جریان آب زیرزمینی در تاقدیس خائیز با جریان عمومی آب در زاگرس مطابقت دارد و طی آن آب زیرزمینی در جهت شیب طبقات در یال شمالی تاقدیس خاییز حرکت کرده و در دامنه تاقدیس کانالیزه میشود و در نهایت به سمت پایینترین سطح اساس فرسایش که در محل پلانژ تاقدیس واقع شده است جریان یافته و تخلیه میگردد. اما به دلیل عملکرد گسلهای موجود در محل پلانژ شمال غربی تاقدیس، سطح اساس فرسایش از محل پلانژ به محل چشمه گراب در یال جنوبی منتقل شده است. بررسیهای انجام شده نشان می دهد که کیفیت آب چشمه گراب با TDS معادل 4200 میلی گرم بر لیتر عمدتا تحت کنترل فرایندهای (1) انحلال کانیهای کربناته (آهک و دولومیت) سازند آسماری و کانیهای تبخیری (ژیپس و نمک) سازند گچساران، (2) احتمالا اختلال با آبهای شور در اعماق در حین چرخش آب و (3) احیای سولفات می باشد. نتایج آنالیزهای ایزوتوپهای اکسیژن 18 و دوتریم منابع نمونه برداری شده نشان میدهد که منشأ آب چشمه گراب عمدتا آب جوی است و تحت تاثیر فرایند تبخیر قرار نگرفته است. زیاد بودن مواد جامد محلول در چشمه گراب ناشی از تاثیر سازند گچساران در حین حرکت آب در اعماق و یا اختلاط با شورابههای نفتی در اعماق میباشد. نتایج نشان می دهد که تغییرات کمی و کیفی آب چشمه بیشتر تحت تاثیر بارندگیهای فصلی منطقه میباشد و با شدت لرزه ای ثبت شده رابطه منطقی و مشخصی را نشان نمیدهد.
پیش گفتار Research
در نقاط مختلف دنیا بخصوص نیوزیلند، امریکای جنوبی، اسپانیا، ژاپن و ترکیه به دلیل وجود مناطق گرمایی مهم و با درجه حرارت زیاد مطالعات زیادی در جهت استفاده از این منبع به عنوان منبع انرژی انجام شده است. در این مناطق مطالعه هیدروشیمیایی در درجه دوم اهمیت می باشند. با این حال بررسی هیدروشیمیایی و ایزوتوپی چشمه ها و مناطق آبگرم در نقاط مختلف دنیا بخصوص اسپانیا و ترکیه در سالهای اخیر به پایان رسیده است.
از نظر تئوری املاح و ترکیبات موجود در یک منبع آب مثل چشمه می تواند در کنترل عوامل مختلفی از جمله ترکیب آب بارندگی، شرایط شیمیایی آب زیرزمینی مثل دما و اسیدیته، شرایط زمین شناسی آبخوان مثل نوع، جنس و توالی تشکیلات زمین شناسی و شرایط هیدرولیکی جریان مثل سرعت آب، زمان ماندگاری و باز یا بسته بودن جریان آب نسبت به فازهای مختلف موثر در فرایندهای هیدروشیمیایی باشد. هرکدام از این عوامل می توانند با نسبتهای مختلف در کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب خروجی سهم داشته باشند. براساس آنالیزها و مطالعات زمین شناسی و هیدروشیمیایی می توان به نحوه عملکرد این عوامل و اثرگذاری آنها در کیفیت آب پی برد.
برخی از چشمههای آبگرم ممکن است ارتباط چندانی با فعالیت آتشفشانی نداشته باشد بلکه در اثر نفوذ آبهای سطحی در امتداد شکستگی و گسلها و گرمشدن در اعماق و سپس صعود به سطح زمین بهوجود آمده باشند ( شاهبیک، 1372).
مطالعه آبهای معدنی و گرم در ایران در سال 1306 شروع گردید و در سال 1307 اولین چشمه آب معدنی در آبعلی ( جاده هراز ) مورد استفاده قرار گرفته است. در سال 1353 سازمان زمین شناسی کشور مطالعه و بررسی چشمه های معدنی ایران را جز برنامه کارهای تحقیقاتی خود قرار داد و در حدود چهارصد چشمه آب معدنی و گرم موجود در ایران را از نظر زمین شناسی و تکتونیک و منشاء مورد مطالعه قرار داد که حاصل آن مطالعات بصورت نقشه آبهای معدنی و گرم با مقیاس 000/500/2: 1 در سال 1369 توسط این سازمان چاپ و نشر گردیده است.
فهرست مطالب Research
Keywords:
Authors
مراجع و منابع این Research: