CIVILICA We Respect the Science
(ناشر تخصصی کنفرانسهای کشور / شماره مجوز انتشارات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی: ۸۹۷۱)

بررسی احداث سدکرخه برریخت شناسی پایین دست سدکرخه

عنوان مقاله: بررسی احداث سدکرخه برریخت شناسی پایین دست سدکرخه
شناسه ملی مقاله: R-1047508
منتشر شده در سازمان آب و برق خوزستان در سال 1394
مشخصات نویسندگان مقاله:

آرش ادیب
حسام فولادفر
حیدرعلی کشکولی

خلاصه مقاله:

امروزه برای برنامه ریزی منابع آب و مکان یابی محلهای کشت و زرع، شهری و صنعتی نزدیک به رودخانه ها، نیاز به تعیین حریم رودخانه می باشد که برای این امر شناخت خصوصیات ریخت شناسی رودخانه، تغییر مسیر رودخانه، تغییرات عرض و شیب و شکل و کف رودخانه ضروری است. پاره ایی از عوامل باعث تشدید تغییرات رودخانه ها می شوند که در ایران یکی از مهمترین این عوامل احداث سدها می باشد.

در این تحقیق تغییرات ریخت شناسی رودخانه کرخه در پایین دست سد کرخه مورد بررسی قرار می گیرد و بازه مورد مطالعه از ایستگاه هیدرومتری پای پل تا حمیدیه می باشد. برای شناخت این تغییرات باید به مطالعات هیدرولیکی، هیدرولوژیکی، رسوب و مورفولوژیکی رودخانه در محدوده طرح پرداخت. بر اساس نتایج این تحقیق مشاهده می شود که احداث سد کرخه باعث کاهش شدید دبی پیک سیلابهایی با دوره بازگشت کمتر از 50 سال در پایین دست خود شده است به گونه ایی که امکان سرریز شدن جریان از رودخانه به سیلاب دشت به شدت کاهش یافته است و مساحت سیلابدشت برای این سیلابها بیش از 80 درصد کاهش یافته است. همچنین دبی رسوبات معلق نیز برای اینگونه سیلابها بیش از 90 درصد کاهش یافته است. در استخراج این نتایج از نرم افزار MIKE-11  استفاده شده است. برای روندیابی جریان و تعیین دبی رسوبات معلق در قبل و بعد از احداث سد از مقاطع رودخانه کرخه مربوط به این دو بازه زمانی استفاده شده است. همچنین با بررسی تغییرات کف رودخانه بعد از احداث سد مشخص شد که در محدوده پای پل تا عبداخان فرسایش شدیدی در سالهای ابتدایی احداث سد رخ داده است و در فاصله بین عبدالخان تا حمیدیه در این سالها رسوبگذاری زیادی رخ داده است. البته تغییرات کف رودخانه در چند سال اخیر به شدت کاهش یافته است که این امر بیانگر پایدار شدن رودخانه است.

برای بررسی تغییر شکل مقاطع رودخانه از نرم افزار Fluvial-12  استفاده شد و مشاهده گردید که در فاصله پای پل تا عبدالخان تغییر شکل مقاطع ارتباطی با دبی ندارد ولی در فاصله عبدالخان تا حمیدیه تغییرات زیادی به علت تغییر دبی می تواند رخ دهد ولی به طور کلی قسمتهای اندکی از هر مقطع در اثر سیلاب دچار تغییر می شود. این موضوع بیانگر ثبات نسبی مقاطع خصوصاً در قسمتهای بالادست است.برای بررسی پایداری پلان رودخانه به وسیله تصاویر ماهواره ایی مشاهده شد که در نزدیکی پای پل مقاطع زیادی جابه جا شده اند و در نزدیکی حمیدیه نقاط اندکی جابه جا شده اند ولی میزان جابه جایی آنها زیاد است زیرا در این قسمت دیواره های رودخانه از ذرات ریزی تشکیل شده است. نتایج روش طبقه بندی Rosgen  در سالهای 1383 و 1393 نیز موید این مطلب است که در قسمتهای بالادست نزدیک به پای پل بازه های ناپایدار افزایش یافته اند و نوع رودخانه F در این قسمت افزایش یافته است. همچنین تصاویر ماهواره ایی در این دو سال نیز نشان می دهند که در این قسمت خمها دارای ضریب سینوسیته پایینی می باشند. همچنین رابطه Shulits و بررسی پایداری شیب رودخانه نیز نشان می دهد که این قسمت از رودخانه هنوز به پایداری نرسیده است.     



صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1047508/