بررسی و ردیابی مسیرهای مدفون رودخانه کارون جهت بهره برداری منابع اب زیرزمینی (حد فاصل شوشتر تادارخوین)
شناسه ملی مقاله: R-1047554
منتشر شده در سازمان آب و برق خوزستان در سال 1393
عباس چرچی
برات مجردی
نبود اب کافی جهت اب شرب مورد نیاز برای مردم یک منطقه مسایل اجتماعی را نیز در پی خواهد داشت. بنابراین برای دسترسی به منابع ابی جدید، انجام چنین مطالعاتی به طور گسترده ضروری میباشد. مسیرهای قدیمه رودخانهها در نواحی دشت با توجه به وسعت، ضخامت و نوع رسوباتی که دارند میتوانند حجم قابل توجهی از اب را در خود ذخیره کنند. بنابراین اگر ذخایر ابی انها از لحاظ کمی و کیفی مناسب باشد، میتوان انها را به عنوان منابع ابی جدید معرفی نمود. اب رودخانه کارون در بازه شوشتر- دارخوین در دشت خوزستان از نظر کیفی جهت تامین اب شرب مناسب نمیباشد و حتی در بیشتر فصل سال ممکن است کیفیت لازم جهت مصرف صنعت و ابیاری را نداشته باشد. بر این اساس مسیرهای مدفون این رودخانه تحت مطالعات زمینشناسی، سنجش از دور و هیدروژیولوژی قرار گرفت. مسیر رودخانه کارون تحت تاثیر دو عامل زمینشناسی، یکی اثرات حرکات تکتونیکی و دیگری تاثیرات رسوبگذاری این رودخانه در دشت می باشد. رودخانه کارون از نظر ریخت شناسی، رودخانهای میاندری یا پیچان رود شناخته میشود. استفاده از روشهای مختلف در پردازش تصاویر ماهوارهای منطقه، اعمال فیلترهای مناسب باعث بارزسازی بهتر مرزهای مسیرهای قدیمه کارون و شواهد جابجایی ان در بازه شوشتر- دارخوین گردید. همچنین انجام طبقهبندی تصویر ماهوارهای با روش نظارت شده نتایج نسبی خوبی در استخراج لایههای مسیر قدیمه رودخانه کارون در بازه مورد مطالعه حاصل گردید. نتایج نشان میدهند که رودخانه کارون طی سالهای 1990 الی 2014 تغییرات بسیار زیادی داشته است و متاسفانه تغییرات ان در جهت کاهش میزان اب رودخانه به همراه جابجایی رودخانه بوده است. با مشاهده نتایج ارایه شده به وضوح میتوان دید که میزان تغییرات چقدر زیاد بوده و حدودا 175 کیلومتر مربع از میزان مساحت رودخانه کارون کاسته شده است. مجموع طول مسیرهای قدیمه کارون در بازه شوشتر- دارخوین حدود 356 کیلومتر میباشد که با در نظر گرفتن عرض حدود 250 متر برای رودخانه، مساحت این مسیرهای قدیمه حدود 89 میلیون متر مربع (8900 هکتار) براورد میشود.