مطالعه و تدوین ضوابط و معیارهای طراحی باغ و پارک بر اساس الگوی باغ ایرانی

در اغلب شهرها، فضاهایی تحت عنوان باغ، پارک، فضای سبز و فضای جمعی ایجاد می شود که طراحی و اجرای آنها معمولا با شیوه های سلیقه ای بدون بهره مندی از یک مبانی نظری در عرصه باغ سازی صورت می گیرد. دقت در نمونه های بوستان ها و پارک های معاصر این نکته را روشن می کند که جامعه ایران به عنوان تمدنی که خود ایجاد کننده باغ و دارای یکی از سبک های مهم باغ سازی در جهان است، فاقد روشی جدید برای طراحی باغ و پارک می باشد. این روش جدید می تواند از باغ سازی ایرانی الگو بگیرد یا خوانشی مجدد از باغ ایرانی باشد؛ از این رو قبل از هر اقدامی لازم است که این پدیده منحصر به فرد به درستی شناخته شده و در پی آن معیارهایی بر اساس سبک باغ ایرانی برای طراحی فضاهای سبز مدرن که با زندگی امروز تناسب داشته باشد تدوین و به مرحله اجرا گذارده شود. باغ ایرانی به عنوان یکی از مهم ترین دستاوردهای تمدن ایران که شکل یابی آن محصول ذهنیت، تاریخ و جغرافیای زندگی ایرانیان از عصر باستان تا دوره معاصر است سهم مهمی در تنظیم ارتباط انسان با محیط پیرامون خود و طبیعت داشته است. نگرش انسان ایرانی به طبیعت و عناصر طبیعی و آرزوها و انتظارات او از این رابطه محصولی را به تمدن انسانی عرضه کرده که امروزه جنبه های پیچیده و اسرارآمیز آن تدریجا و یک به یک کشف و درک می شود. شناخت حقایق تحولات باغ ایرانی که با روش علمی و متکی بر اسناد تاریخی و نظری به دست آمده باشد، و با نمونه های موجود نیز قابل انطباق باشد، گونه ای که بتواند سبک های مختلف باغ ایرانی در طول تاریخ خود را بنمایاند ضرورت انجام این پژوهش را توجیه می کند. اهداف پژوهش: صیانت از هویت فرهنگی و تاریخی تمدن کهن ایران، شناخت اصول و الگوهای ساخت باغ ایرانی به عنوان قدیمی ترین نمونه باغ سازی جهان و یکی از بزرگ ترین تجربه های منظرسازی بشر، شناخت سبک های مهم و اصیل باغ سازی ایرانی، ویژگی های باغ ایرانی در دوره های مختلف و سیر تحول آن، شناخت عناصر شکل دهنده باغ ایرانی هعم از عناصر طبیعی و عناصر مصنوع و تحولات آنها، شناخت منظر و فضا و ویژگی های آن در باغ ایرانی. نتایج و دستاوردها: نتایج پژوهش که به صورت یک فصل مجزا سامان دهی شده در نهایت به دو مبحث ذیل ختم می شود: تدوین ضوابط و معیارهای منظرسازی به شیوه ایرانی: در این بخش الزامات و توصیه های منظر سازی به صورت عام به شیوه ایرانی و با نگاه زیباشناسانه ایرانی تدوین گشته است. تدوین ضوابط و مقررات طراحی باغ و پارک بر اساس الگوی باغ ایرانی: در این بخش که هدف اصلی پژوهش بوده ضوابط طراحی باغ و پارک بر اساس الگوی باغ ایرانی با توجه به تقسیمات پنج گانه ویژگی های باغ ایرانی شامل: 1. ساختار باغ؛ 2. دید و منظر؛ 3. پوشش گیاهی؛ 4 . آب 5. عناصر معماری تحت عناوین توصیه ها و الزامات تدوین شده است.