آبیاری زیرسطحی درختان میوه با استفاده از ستون شن و قطره چکان های سطحی

یکی از اهداف مهم آبیاری، استفاده حداکثری از واحد حجم آب در شرایط محدود منابع آب می باشد. آبیاری قطره ای زیرسطحی این امکان را فراهم می کند که آب کاربردی در باغ در ناحیه ریشه درختان در پروفیل خاک ذخیره شده و تلفات تبخیر از سطح زمین به حداقل مقدار برسد. در این شرایط راندمان کاربرد آب و همچنین کارایی مصرف آب به حداکثر مقدار ممکن می رسد. تاکنون مراکز تحقیقاتی و شرکت های سازنده قطره چکان نتوانسته اند قطره چکانی بسازند که در صورت کاربرد آن در زیر سطح خاک برای استفاده در آبیاری زیرسطحی، ریشه گیاه به داخل آن نفوذ ننماید و باعث گرفتگی قطره چکان نگردد. این تحقیق شرایطی را فراهم نمود که نظریه استفاده از قطره چکان های موجود را برای استفاده در آبیاری زیرسطحی، بدون اینکه ریشه گیاه وارد قطره چکان گردد، مورد آزمون قرار داد. با توجه به مزایای بسیار زیاد از جمله کارایی بالای مصرف آب در سامانه آبیاری زیرسطحی، این بررسی به منظور عملی نمودن ایده آبیاری زیر سطحی بدون اینکه قطره چکان ها در زیر سطح خاک قرار گیرند انجام پذیرفته است. این تحقیق بر روی درختان 10 ساله زردآلو در باغ معاونت آب و خاک وزارت جهادکشاورزی در کرج انجام شده و در مجاورت هر درخت 4 قطره چکان کارگذاشته شد. اندازه گیری عملکرد محصول و صفات مورفولوژیکی هر تیمار بطور جداگانه تعیین و سپس تجزیه و تحلیل آماری بر روی آن ها با نرم افزار Spss انجام شد. نتایج بدست آمده از دو سال تحقیق نشان داد که نفوذ ریشه در داخل قطره چکان ها در آبیاری قطره ای زیرسطحی و همچنین تجمع ریشه در زیر لوله های هادی در آبیاری زیرسطحی با استفاده از ستون شن باعث انسداد مسیر آب از قطره چکان ها و لوله های هادی به پروفیل خاک می گردد. هر چند که کارایی مصرف آب در سامانه های آبیاری زیرسطحی با استفاده از ستون شن، زیرسطحی قطرهای و قطره ای سطحی در این تحقیق به ترتیب 1/21، 1/09 و 0/58 کیلوگرم بر متر مکعب بدست آمده و ارجحیت آبیاری زیرسطحی را نسبت به آبیاری قطره ای سطحی نمایان می کند، ولی نفوذ ریشه به داخل گسیلنده قطره ای و لوله های هادی در سامانه های زیرسطحی ایده آبیاری زیرسطحی را با شکست مواجه کرده است. کلمات کلیدی: سامانه آبیاری، زیرسطحی ستون شن، زیرسطحی قطره ای، قطره ای سطحی