سیدذبیح الله راوری
پروین گلزاری
حمید نجفی نژاد
محمد علی جواهری
غلامحسین علی غلامرضایی

شوری آب و خاک یکی از مشکلات اساسی در تولید گندم در مناطق خشک و نیمه خشک ایران از جمله کرمان است. لذا معرفی ارقام جدید متحمل به شوری جهت کشت در این مناطق از اولویت های بخش تحقیقات غلات است. در این تحقیق بررسی عملکرد لاین های جدید گندم متحمل به شوریMS-90-15، MS-91-14 و MS-91-16 با رقم نارین در شرایط زارعین شهرستان سیرجان (منطقه معتدل استان کرمان) انجام شد. هر کدام از ارقام و لاین های امید بخش در کرت هایی به مساحت 2000 مترمربع در دو منطقه، قطاربنه و کفه مور، در مزارع زارعین، مزرعه آقای حسین آذرشین و آقای حمید کورکی (کشاورزان نمونه منطقه)، در شرایط یکسان کشت شدند. شوری آب و خاک مزارع محل آزمایش در مزرعه آقای آذرشین به ترتیب 3/11 و 1/10 و در مزرعه آقای کورکی به ترتیب 6/10 و 9/8 دسی زیمنس بر متر بود. در طول مدت اجرای آزمایش در مراحل مختلف رشد بازدیدهایی برای کشاورزان ترتیب داده شد تا زارعین از نزدیک با لاین های جدید آشنا گردند. یادداشت برداری های لازم در طول اجرای طرح نظیر تاریخ کاشت، تعداد روزهای کاشت تا ظهور سنبله و رسیدگی و ارتفاع بوته به عمل آمد. پس ازرسیدگی نیز ارقام و لاین ها به طور جداگانه برداشت و توزین گردیدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ارقام و لاینهای مورد بررسی از لحاظ صفات ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و عملکرد دانه تفاوت بسیار معنی دار وجود دارد. بین دو مکان مورد بررسی تفاوتی وجود نداشت. نتایج مقایسه میانگین به روش دانکن نشان داد که لاین های MS-90-15 و MS-91-14 دارای بیشترین عملکرد بوده و به ترتیب در گروه a و b قرار گرفتند. مقایسه میانگین عملکرد حاصل از کیل گیری ارقام و لاین ها در دو مزرعه نیز نشان داد که لاین های M-90-15 و MS-91-14 به ترتیب با میانگین عملکرد4790 و 4616 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد بودند. واژه های کلیدی: گندم، شوری، امید بخش، شرایط زارع