گزارش آزاد سازی گندم نان زمستانه رقم زرینه( C-91-4 ) جهت کشت در شرایط آبی در اقلیم سرد کشور

لاین گندم C-91-4 طی سال های زراعی 81-1379 از تلاقی بین ارقام زرین، شیرودی و لاین گندم Omid/4/Bb/Kal//Ald/3/Y50E/Kal*3//Emu"s" حاصل گردید. در سال زراعی 82-1381 بذور نسل F1 این لاین با پدیگری Omid/4/Bb/Kal//Ald/3/Y50E/Kal*3//Emu"s"/5/Zrn/6/Zrn/Shiroodi و با شماره تلاقی 17123-1 در کرج کشت و مورد بررسی قرار گرفت. بدنبال آن در سال های زراعی 88-1382 در نسل های در حال تفکیک F2 تا F6 در کرج مورد ارزیابی قرار گرفت. این لاین در سال زراعی 89-1388 وارد آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی ایستگاهی کرج (PWSN-C88) شد، و با توجه به عملکرد دانه مطلوب (8820 کیلو گرم در هکتار) و خصوصیات زراعی خوب و همچنین مقاومت به بیماری زنگ زرد مورد انتخاب قرار گرفت ( عملکرد واریته های شاهد یعنی شهریار و الوند در این آزمایش به ترتیب برابر با 6490 و 7350 کیلوگرم در هکتار بود). لاین C-91-4 در آزمایش مقایسه عملکرد مقدماتی سراسری اقلیم سرد (PRWYT-C89) سال زراعی 90-1389 با میانگین عملکرد 7150 کیلوگرم در هکتار نسبت به شاهد های اروم، زارع، الوند و میهن به ترتیب با میانگین عملکرد 5140، 7260، 5820 و7960 کیلو گرم در هکتار از لاین های برتر و انتخاب شده بود که به آزمایش مقایسه عملکرد پیشرفته سراسری اقلیم سرد (ARWYT-C90) راه یافت. در آزمایش ARWYT-C90 که در سال زراعی 91-1390 اجرا گردید این لاین با میانگین عملکرد 7620 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با عملکرد واریته های شاهد ( اروم، زارع و میهن به ترتیب با 7270،7260 و 7120 کیلوگرم در هکتار) به آزمایش سازگاری لاین های امید بخش (ERWYT-C91) که در سال های زراعی 93-1391 در 5 ایستگاه تحقیقاتی اقلیم سرد اجرا گردید راه یافت و با میانگین7740 کیلوگرم در هکتار و با اثر توام عملکرد و پایداری (4=YS) برتر از واریته های شاهد اروم، زارع و میهن به ترتیب با میانگین عملکرد 7000،7170 و 7810 کیلوگرم در هکتار و با YS های به ترتیب صفر، 3 و 2 بعنوان لاین گندم کاندیدای معرفی انتخاب گردید. در پروژه خاص و همچنین در پروژه های تحقیقی-ترویجی که در مناطق مختلف اجرا گردید این لاین همواره برتر از ارقام شاهد بود. بطوریکه در پروژه تحقیقاتی خاص که در سال زراعی 94-1393 در مناطق سرد استان اصفهان اجرا گردید لاین مزبور با میانگین عملکرد 5692 کیلوگرم در هکتار در مقایسه با ارقام اروم، زارع، میهن و پیشگام به ترتیب با میانگین عملکردهای 5042، 4825، 4508 و 4384 کیلوگرم در هکتار برتر بود. در پروژه تحقیقی-ترویجی استان خراسان رضوی (تربت حیدریه و تربت جام) در سال زراعی 94-1393 لاین C-91-4 با میانگین عملکرد 8558 کیلوگرم در هکتار برتر از رقم میهن با میانگین عملکرد 8430 کیلوگرم در هکتار بود. در پروژه های تحقیقی-ترویجی سال زراعی 95- 1394 که در چند استان اجرا گردید این لاین برتر از ارقام دیگر بود، بطوریکه در استان آذربایجان غربی (نقده و میاندوآب) با میانگین عملکرد 12010 کیلوگرم در هکتار برتر از حیدری (8600 کیلوگرم در هکتار)، در استان خراسان رضوی (قوچان، چناران، تربت حیدریه و فریمان) با میانگین عملکرد 8050 کیلوگرم برتر از حیدری (7604 کیلوگرم در هکتار)، در استان کرمانشاه (سنقر و کنگاور) با میانگین عملکرد 9916 کیلوگرم در هکتار برتر از میهن (9899 کیلوگرم در هکتار) و در استان مرکزی (خمین و اراک) با میانگین عملکرد 6008 کیلوگرم در هکتار برتر از میهن (5792 کیلوگرم در هکتار) و حیدری (5389 کیلوگرم در هکتار) قرار گرفت. این لاین دارای تیپ رشد زمستانه می باشد. میانگین وزن هزار دانه آن 40 گرم، میانگین ارتفاع بوته 94 سانتیمتر، میانگین تعداد روز تا گلدهی و رسیدن (از 11 دی ) به ترتیب 126 و 174 روز و بدین ترتیب میانگین دوره پرشدن دانه 48 روز است. این لاین نسبت به بیماری مهم زنگ زرد بطور خاص در اقلیم سرد کشور نیمه مقاوم تا نیمه حساس می باشد.