میررضا جمشیدی
علی دهقانی
امیر محسنی امین
محسن غیاثوند
محمد حسین حیات الغیبی
داریوش مبارکی

کنه تارتن دو لکه ای Tetranychus urticae Koch و زنجرک های خانواده Cicadellidae به ترتیب اهمیت مهم ترین آفات ارقام لوبیا قرمز محسوب می شوند. طی سال های 1394 و 1395 این آزمایش به منظور تعیین اثرات تراکم بوته و میزان مصرف کود پتاسیم بر جمعیت زنجرکEmpoasca decipiens،کنه تارتن دو لکه ای و بیماری پوسیدگی ریشه در دو رقم لوبیا قرمزبا تیپ رشد نامحدود(تیپ IIIیا رونده) درشرایط مزرعه ای شهرستان خرم آباد اجرا شد.آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آرایش فاکتوریل و سه تکرار اجرا شد. عامل ها شامل ارقام لوبیا قرمز در دو سطح ( رقم گلی و صیاد )، تراکم بوته در سه سطح(12 ، 16 و 20 بوته در متر مربع) و کود پتاسیم در سه سطح (بدون محلول پاشی، محلول پاشی سه در هزار و پنج در هزار) بود. به محض ظهور آفات زنجرک و کنه تارتن دولکه ای به صورت هفتگی و در چهار مرحله از تیمارها نمونه برداری انجام گرفت و از هر کرت پنج بوته به طور تصادفی انتخاب و از هر بوته سه برگ از سه ارتفاع (بالا، وسط و پایین) جمعا 15 برگ قطع و در داخل کیسه پلاستیکی جداگانه با ذکر مشخصات به آزمایشگاه منتقل شد. در آزمایشگاه تعداد پنج عدد از برگ های هر نمونه به طور تصادفی انتخاب و تراکم آفات (تخم و پوره های زنجرک و تخم و کنه ها) در سطح بالا و پشت برگ ها شمارش و یادداشت شد. میزان وقوع بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه نیز به صورت درصد بوته آلوده به بیماری در هر کرت تعیین گردید. بعد از برداشت محصول شاخص های زراعی نیز تعیین و تجزیه واریانس انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر رقم و تراکم بوته بر اجزا عملکرد معنی دار بود. به طوری که تعداد غلاف در رقم صیاد و گلی به ترتیب 32/11 و 97/9 عدد و وزن صد دانه در رقم گلی و صیاد به ترتیب 12/27 و 61/22 گرم بود و تاثیر تراکم بوته بر جمعیت آفت کنه تارتن دولکه ای و وقوع بیماری پوسیدگی فوزاریومی ریشه معنی دار بود. به طوری که جمعیت کنه تارتن دولکه ای در سال اول در تراکم 12 و20 به ترتیب 6/9 و 8 عدد و در سال دوم به ترتیب 8 و 92/4 عدد و درصد بیماری در سال اول در تراکم 12 و 20 به ترتیب 47/48 و 36/22 و در سال دوم به ترتیب 51/41 و 4/18 درصد بود. تیمارهای کود پتاسیم تاثیر قابل توجهی بر جمعیت کنه دو لکه ای و پوسیدگی ریشه نداشت. در طی بررسی های انجام شده در سطح مزارع استان عامل غالب بیماری پوسیدگی ریشه لوبیا قارچ Fusarium solani و آفات مهم این محصول علاوه بر کنه دولکه ای تارتن، زنجرک شناسایی شد. واژگان کلیدی: آفات، ارقام لوبیا قرمز، ارقام، بیماری ها، تراکم بوته، سولفات پتاسیم