مطالعه و ارزیابی منابع تامین اندام های تکثیری ارقام تجاری درختان میوه هلو ( هسته دار) در استان آذربایجان غربی

شرایط آب و هوایی مناطق مختلف کشور محیطی مناسب برای کاشت و پرورش گونه های مختلف درختان میوه فراهم نموده است. در مناطق جنوبی و در حاشیه خلیج همیشه فارس تا نواحی مرکزی و کویری کشور گونه های درختان میوه گرمسیری رشد و پرورش می یابد، عملکرد بسیار خوبی از خود نشان داده اند. در مناطق مرکزی تا کوهپایه های البرز گونه های مختلف درختان نیمه گرمسیری و سردسیری از دیر باز در کشور کشت میشده اند . نواحی دریای خزر با آب هوای مدیترانه ای با زمستان های سرد و تابستان های طولانی شرایط رشد و نمو را برای غنا بخشیدن به ذخایر گونه های دیگری مانند کیویی، مرکبات و ازگیل از درختان میوه فراهم نموده است. استان های مختلف کشور با توجه به شرایط آب و هوایی مختلف از جمله مکرو کلیما و میکرو کلیمای منطقه ایی اراضی زیادی را به توسعه باغات و پرورش درختان میوه اختصاص یافته است.بیشتر اراضی و باغات در کشور علاوه بر حفظ و نگهداری ژرم پلاسم گونه های مختلف را برای سال های متمادی حفظ و حراست میکنند اگر چه در بیش از 60 کشور دنیا سیب تولید میشود و بیشترین تولید سالانه این محصول در ده کشور دنیا صورت میگیرد . تولید سالانه این محصول در دنیا نزیک 75 میلیون تن است. کشور چین با تولیدی قریب به 41 میلیون تن بیشترین تولید و رکورد دار تولید سیب در دنیاست و مقام اول تولید را به خود اختصاص داده است. ایران با تولید محصول سیب قریب به 1.6 میلیون تن در مقام نهم تولید و قبل از کشور فرانسه می باشد. اگرچه ،ارقام تجاری انواع جنس و گونه های درختان میوه از جمله پرونس ، ویتس ، پیتشیو وسیتروس درسطح کشور مساحت زیادی از اراضی را بخود اختصاص داده اند. ارقام تجاری میوه در ایران در دو گروه بزرگ تقسیم بندی شده اند که در گروه اول ارقام بومی از گونه های مختلف میوه جات کشور از جمله انار، پسته ف گردو و بادام میباشند که از دیر باز در کشور کاشت و نگهداری شده و با شرایط آب و هوایی و اقلیم حاکم بر سر زمین ایران کاملا خود را وفق داده اند. در گروه دوم ارقام تجاری میوه جات در ایران ارقامی خارجی هستند، که در خانواده های محتلف از جمله رزاسه ، ارقام تجاری همچون ارقا مختلف از جمله که از سالهای 1330 بتدریج وارد کشور شده اند و در مناطق مختلف ایران از جمله در استان تهران، خراسان ، گیلان و مازنداران و جیرفت و کرمان ، اراضی و باغات متعددی از این گونه ارقام احداث شده است.در سالهای متمادی با انتقال وکاشت ارقام تجاری از گونه های مختلف درکشور، از جمله ارقام بومی و ارقام وارداتی اسامی متفاوتی برای نامگذاری آنها بکار گرفته شده است. در هر استان و یا مکانی که باغ احدات و نهال این گونه ارقام غرس شده با نام های گوناگونی میوه انها به بازار عرضه میشود، که باعث مشکلات گوناگون در بازار و عرضه انها، حتی قیمت گذاری گردیده است. این مشکل با اختلاط ارقام محصولات و نهال های تولیدی از درختان مادری و یا معرفی شده بسیار عمیق تر و در اینده بمراتب مشکلات بیشتری پیش خواهد آمد.میوه نیز مانند هر کالای تجاری با مشخصات خاص و بدلایل اهمیت صفات مورد نیاز تقاضا ، به بازار و مصرف کننده عرضه میشود. تایید ارقام تجاری میوه از اهمیت ویزه ای از جهات مختلف مخصوصا کیفیت برخودار است که باید با حفظ اصالت محصول و درختان بارور و شناخته شده در هر منطقه مشخص و با توجه به نوع تکثیر و ازدیاد اینگونه ارقام برای برنامه های بعدی ازدیادی و توسعه باغات مناسب، اقدام شود. ارقام تجاری میوه ها بر حسب بازار پسندی و ارزش اقتصادی آنها تولید و عرضه میشوند.بیشتر ارقام سیب در کشور های عمده تولید کننده از جمله آمریکا ، چین ، فرانسه و ایران و در دیگر کشور های تولید کنند ه عبارتند از ارقام زمستانه رد دلیشز ، گلدن دلیشز ، مکنتوش ،استارکینگ ،جوناتان ، و گرنی اسمیت میباشد و مورد بهره برداری قرار میگیرند. اگرچه در سالهای اخیر ارقام جدید از مناطق و کشور های دیگر به این لیست افزوده شده است.در این تحقیق صفات مهم ارقام بومی و خارجی با ارزش تجاری درختان میوه سیب در گروه دانه داران در استان آذربایجان غربی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت . در این مطالعه و بررسی دستورالعمل ملی آزمونهای تمایز یکنواختی و پایداری(DUS ) صفات درختان سیب مورد استفاده قرار گرفته است. در این مطالعه بیش از 35 باغ احداث شده درختان میوه دانه دار با سن 8-9 سال حدود 5 تا 7 هزار اصله درخت بارور ارقام تجاری سیب (پاییزه) پس از بررسی های اولیه انتخاب و اتیک پلاک گذاری شده اند .در این مطالعه سعی بر آن شده است، تا درختان بظاهر سالم و بدون علایم آلودگی آفات و بیماری با رشد رویشی و باردهی مناسب انتخاب شوند. درختان انتخاب شده در فواصل مناسب و حداقل 4*3متر کاشت شده اند . روش آبیاری درختان در اکثر باغات سیستم ابیاری جوی و پشته است اگر چه در تعدادی از انها بروش ابیاری قطره نیز اعمال شده است..در بهار و تابستان بیشتر حجم اب برای ابیاری استفاده میشود. مساحت باغات انتخاب شده بین 3 تا 20 هکتار در نوسان بوده است.باغات انتخاب شده برای مطالعه و ارزیابی منابع تهیه پیوندک درختان دانه دار (سیب) در سطح استان و برای ارقام مهم تجاری مناطق مختلف استان و شهرهای تابعه اجرا می شود. شش شهرستان در استان آذربایجانغربی از جمله ارومیه، میاندوآب، مهآباد، نقده، سلماس و اشنویه برای محصولات فوق با توجه به سطح زیر کشت و گسترش آنها در استان و شهرستانها در نظر گرفته شده است.یادادشت برداریهای مورفولوژیکی درختان میوه دانه دار (سیب) بر حسب دستور العمل یوپوف (UPOV)وبالغ بر 57 صفت پس از اپلاک گذاری درختان و بمدت 2 سال صورت میگیرد . این صفات در دو گروه مهم تقسیم بندی شده اند . در گروه اول صفات ستاره دار هستند که به صفات مهم رویشی درختان میوه شناخته شده اند و در گروه دوم صفاتی که از اهمیت کمتری و بطور عام در درختان میوه و ارقام شناخته شده و تجاری درختان میوه کار برد دارند . یادداشت برداری ها بر حسب زمان ظهور صفت بر روی درختان و درفصل مناسب انجام شد. از ان جمله